Narrative Sources

Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1

O013

Le livre de l'advis de gaige de bataille
Livre des duels
Traité du gaige de bataille

15e eeuw

Pamfletten-Traktaten

Frans

Bourgondische Nederlanden

INCIPIT

Mon très-redoubté et souverain seigneur, Phellippe, par la grâce de Dieu, archeduc d'Austrice, duc de Bourgongne, de Lotrich, de Brabant, de Stire, de Carinte, de Carniole, de lembourg, de Luxembourg, de Gueldres, conte de Hasbourg, de Flandres, de Tyrol, d'Artois, de Bourgongne, palatin, de Haynault, lantgrave d'Elsate, marques de Bourgous et du Sainct Empire, de Hollande, de Zélande, de Ferrate, de Ribourg, de Namur, de Zutphen, conte et seigneur de Frise sur la Marche d'Esclavonie, de Portenault, de Salins et de Malines. Après que j'ay achevé pluseurs volumes grans et petiz, et nomméement le Chevalier Délibéré...

EXPLICIT

Et je prie à Dieu, mon souverain seigneur, qu'il vous doinst en toutes voz chouses estre si bien conseillé, que vous vous puissiez monstrer et apparoir prince vertueux et parfaict en justice ete raison. Tant a souffert la Marche.

Olivier de la Marche

Geslacht: M- Bio: Ridder, lid van de Bourgondische hofhouding (ca. 1422-1502). In 1485 werd hij door Maximiliaan van Oostenrijk benoemd tot ‘grant et premier maistre d’hostel’ (hofmeester) van zijn zoon, Filips de Schone. In die rol werd hij één van de mentoren van de jonge Habsburgse prins. Hij schreef veel van zijn werken met een educatief doel en een moraliserende ondertoon ten behoeve van de opvoeding van de jonge vorst. Deze werken behandelen onderwerpen zoals ridderlijkheid, regering en vorstelijk gedrag (Devaux 2003). Voorbeelden van dergelijke werken zijn de ‘Mémoires’ (NaSo O009), ‘l’Epistre pour tenir et celebrer la noble feste du Thoison d’or’ (NaSo O007), ‘le Livre de l’advis du gaige de bataille’ (NaSo O013), etc.-Status auteur (orde, functie):

REDACTIE

Locatie: / - Datering:ca. 1494 - Opdracht:in opdracht van Maximiliaan aartshertog van Oostenrijk, opgedragen aan Filips de Schone

OMVANG

28 f. in hs. 5518

CONTEXT

Olivier verklaart dat hij in navolging van andere werken ten behoeve van de opvoeding van Filips de Schone, dit werk schrijft om de jonge prins te informeren en wegwijs te maken in de gebruiken rond het duelleren ('gaige de bataille')

INHOUD

Het werk handelt over de regels en redenen om legitiem te duelleren. Olivier onderbouwt zijn argumentatie met verschillende voorbeelden doorheen het werk. Hoewel hij voornamelijk de regelgeving rond de duel praktijken weergeeft, bediscussieert hij soms de moraal van het duelleren en bekritiseert hij sommige van de praktijken.

BRONNEN

Bartole
Bijbel (Bijbelcitaten)
F. Accurse
Honoré Bonet, Arbre des batailles
Jean Bouteiller, Somme rurale (Jean Bouteiller, Somme rurale. (cfr. Stein, 122))
Jean de Villiers de l'Isle-Adam, Traité du gage de bataille (Geïnspireerd op 'Traité du gage de bataille' van Jean de Villiers de l'Isle-Adam (raadgever en kamerheer van Filips de Goede))
Jean Froissart, Chroniques
Nicolas de Lire

INVLOED

MANUSCRIPTEN

VERTALINGEN

EDITIES

(S.N.), Livre des duels autrement intitulé L'advis de Gage de Bataille jadis composé par Olivier de la Marche (Paris, 1586)
(S.N.), Traitez et advis de quelques gentils-hommes françois, sur les duels & gages de bataille. Assçavoir, de Messire Olivier de la Marche, de Messire Jean de Villiers Sr. de Lisleadam, de Messire Hardouin de la Jaille: et autres escrits sur le mesme sujet non encor imprimez (Paris, 1586)
PROST (B.), Traités du duel judiciaire, relations de pas d'armes et tournois par Olivier de la Marche, Jean de Villiers seigneur de l'Isle-Adam, Hardouin de la Jaille, Antoine de la Sale, etc. (Parijs, 1872) 41-54

LITERATUUR

BEAUNE (H.), D'ARBAUMONT (J.), Mémoires d'Olivier de la Marche, maître d'hotel, capitaine des gardes de Charles le Téméraire, 4, Société d'Histoire de France (Paris, 1888) I-CI, CXXIV-CXXVI
BOSSUAT 3e suppl. nrs. 6009 7362-5 7991-2 8402
CARON (M.-T.), 'Olivier de la Marche, Philippe de Ternant, ses protecteurs et ses amis', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 55-77
CARON (M.-T.), La noblesse dans le duché de Bourgogne 1315-1477 (Lille, 1987)
CONTAMINE (P.), Guerre, état et société à la fin du moyen âge. Etudes sur les armées des rois de France, 1337-1494, Ecole pratique des hautes études, Civilisations et Sociétés, 24 (Paris/Den Haag, 1972) 203-204, 248, 252, 261, 455, 471, 597
DEVAUX (J.), 'Olivier de la Marche, moraliste et pédagogue ', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 29-43
DUFOURNET (J.), 'La Marche', in: Dictionnaire des lettres françaises. Le Moyen Age (Paris, 1964) 450-451
EMERSON (C.), ‘La Marche, Olivier de’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 988-989
EMERSON (C.), Olivier de la Marche and the Rhetoric of 15th-Century Historiography (Woodbridge, 2004)
GRÖBER (G.), ed. Grundriss der romanischen Philologie, 2/1 (Straatsburg, 1902) 1137-1140
MILLAR (A.), ‘Olivier de la Marche and Urban Culture in Late Medieval Brussels’, in: Revue belge de philologie et d’histoire/Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis, 78 (2000) 379-392
MOLINIER (A.), Les Sources de l'histoire de France depuis les origines jusqu'en 1789 (4 vols.) (Paris, 1902-1904) nr. 3961
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 703-704
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi ,VIII, 166
STEIN (H.), Étude biographique, littérarire & bibliographique sur Olivier de la Marche (Mémoires couronnés et mémoires des savants étrangers, 49) (Bruxelles, 1888) 1-101, 122, 138-139
STRUBEL (A.), 'La Marche Olivier de', in: J.-P. de Beaumarchais, D. Couty, A. Rey, eds. Dictionnaire des littératures de langue française G-O (Paris, 1984) 1190-1191
TYL-LABORY (G.), 'Olivier de La Marche', in: Dictionnaire des lettres françaises. Le Moyen Age (Paris, 1992) 1085-1086
TYSON (D.B.), ‘Olivier de la Marche: L’Homme dans l’Oeuvre’, in: Neophilologus, 86 (2002) 507-523
VALE (M.), War and Chivalry. Warfare and Aristocratic Culture in England, France and Burgundy at the end of the Middle Ages (Londen, 1981) 66, 78
VAN DEN HEUVEL (M.E.), 'De verdediging van bastaarden door Olivier de la Marche, een vijftiende-eeuwse Bourgondische hoveling', in: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, nieuwe reeks, 45 (1991) 35-38

LINKS

Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Marit Gypen
Xavier Baecke

Update:
2012-04-06 18:13:43