Narrative Sources

Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1

S035

Gesta sancti Servatii episcopi Tungrensis et confessoris

12e eeuw

Hagiografie

Latijn

Dioc. Luik

INCIPIT

Prologus: Stemmate inclito nati, meritis super ethera exaltati...-- Corpus: Troiugenarum metropolis Francorum Tungris...-- Translatio et miracula: Karolo Magno monarchiam regni gubernante...

EXPLICIT

Vita: Ac de his hactenus.-- Translatio et miracula: ... et imperium sine fine permanet in secula seculorum. Amen.

Stephanus (?)

Geslacht: M- Bio: Canonicus S. Servatii (1097-1131), scolarum magister S-Servatii (1126-1131).-Status auteur (orde, functie):

REDACTIE

Locatie:Maastricht (?) - Datering:ca. 1130. Zie voor de verschillende versies en redacties KOLDEWEIJ, 28, 41-46. In latere afschriften zijn de wonderverhalen overgenomen uit een redactie, die bewaard is gebleven in hs Brussel, Bibliotheek der Bollandisten: 5 - Opdracht: /

OMVANG

ca. 40 fol.

CONTEXT

Servatius was in de 4e eeuw bisschop van Tongeren. Zijn aanwezigheid op twee concilies, dat van Sardica (342, 343 of 344) en dat van Rimini (359), wordt vermeld. Gregorius van Tours spreekt over een bisschop van Tongeren ten tijde van de invallen der Hunnen, wiens naam in de bewaard gebleven handschriften Aravatius luidt. Waarschijnlijk is hiermee Servaas bedoeld; zijn beide oudste biografen althans ontlenen hun kennis uitsluitend aan dit verhaal van Gregorius van Tours (S032 en S034). Servaas is in Maastricht gestorven en geniet daar verering).

INHOUD

Levensbeschrijving van Servaas, gevolgd door wonderverhalen.

BRONNEN

Jocundus, Vita sancti Servatii Tungrensis episcopi et miracula

INVLOED

N.A. (Naar de Gesta is een aantal bewerkingen gemaakt (Inc.: Ad illuminandum genus humanum...), die onderling verschillen vertonen, al naar gelang de neiging tot verkorten sterk of minder sterk was. Deze bewerkingen zijn het meest verbreid geweest.)

MANUSCRIPTEN

VERTALINGEN

(Niet opgegeven) J. VRANCKEN, St. Servatius-legende (Maastricht 1884) (naar Maastricht, RA, Kapittel van Sint-Servaas: 169 (olim A739)).

EDITIES

KEMPENEERS (A.), Hendrik van Veldeke en de bron van zijn Servatius (Antwerpen, Leuven 1913) 1-46
KRUSH (B.), in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Merovingicarum, 3 (Hannover, 1896) 86 (fragment) (Link)
WILHELM (F.), Sanct Servatius oder wie das erste Reis in deutscher Zunge geimpft wurde. Ein Beitrag zur Kenntnis des religiösen und literarischen Lebens in Deutschland im elften und zwölften Jahrhundert (München 1910) 3-147; 273-278 en in de voetnoten

LITERATUUR

BALAU, Sources, 312-320
Bibliotheca Hagiographica Latina 7633-7638b, 7617-7621
BOEREN (C.), Jocundus biographe de Saint Servais, The Hague 1972 44136
BOEREN (P.C.), Twee Maaslandse dichters in dienst van Karel de Stoute (Den Haag 1968) 48-51
BRENNECKE (H.C.), 'Servatius von Tongern. Ein gallischer Bischof im arianischen Streit' in: Sint-Servatius bisschop van Tongeren-Maastricht. Het vroegste christendom in het Maasland. Handelingen van het colloquium in Alder Biesen (Tongeren, Maastricht 1984) 17-36
CARASSO-KOK (M.), 'Een goed geordend verhaal. Jacobus de Voragine en de Legenda aurea' in: A.B. MULDER-BAKKER, M. CARASSO-KOK, Gouden Legenden. Heiligenlevens en heiligenverering in de Nederlanden (Hilversum, 1997) 27-49
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 82
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2641, 4215-4216
D'HAENENS (A.), Les invasions normandes en Belgique au IXe siècle. Le phénomène et sa répercussion dans l'historiographie médiévale, Université de Louvain. Recueil de travaux d'histoire et de philologie, 4e série, 38 (Leuven, 1967) 245-247
DE GHELLINCK (J.), L'essor de la littérature latine au XIIe siècle, 2, Museum Lessianum, Section historique, 5 (Brussel/Paris, 1946; 1955 2de druk) 182 (19552 406)
DE LA HAYE (R.), 'In welke eeuw leefde Sint-Servaas?', in: De Maasgouw. Tijdschrift voor Limburgse Geschiedenis en Oudheidkunde, 113 (1994) 46874
FLEITH (B.), Studien zur Überlieferungsgeschichte der Lateinischen Legenda Aurea (Brussel 1991)
KEMPENEERS (A.), Hendrik van Veldeke en de bron van zijn Servatius (Antwerpen, Leuven 1913) ((Leuvense) Studiën en Tekstuitgaven 3) 49-73
KOLDEWEIJ (M.), Der gude Sente Servas (Assen/Maastricht, 1985) 28, 41-46
KROOS (R.), Jocundus und die Servatius-Liturgie, De Maasgouw 93 (1974) 181-198
KRUSCH (B.), in Neues Archiv 37 (1912) 331
LEJEUNE (S. M.), 'De legendarische stamboom van Sint Servaas in de middeleeuwsche kunst en literatuur', in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 77 (1941) 293-296
LEVISON (W.), in: Westdeutsche Zeitschrift 30 (1911) 510-517
MUNSTERS, in: Limburg's Verleden II 421-424
NOTERMANS (J.), 'Cultus, vita en legende van Sint-Servaas', in: Limburg, 47 (1968) 117-128, 163-183
PACQUAY (J.), 'Les prétendues tendances politiques des Vies des Premiers évéques de Tongres', in: Mélanges d'histoire offerts á Charles Moeller I (Leuven, Parijs 1914) 251-265
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, II (Berlin, 1896) 1570-1571
RADEMACHER (H.), Die Entwickelung der la- teinischen Servatius-Legende bis zur Mitte des 12. Jahrhunderts, Bonn 1921 187-190
REINDERS-BAUMANN (A.) in: LTK 9 (2000) 492
THIERS (O.), VIS (J.), in: P.J. Margry, C. Caspers, eds. Bedevaartplaatsen in Nederland 3 (Amsterdam, Hilversum 2000) 453-492
VLEKKE (B. H. M.), St. Servatius. De eerste Nederlandse bisschop in historie en legende (Maastricht 1935) 82-131
WALTER (K.), Quellenkritische Untersuchungen zum ersten Teil der Servatiuslegende Heinrichs von Veldeke (s.l. 1970, diss. Münster)
WATTENBACH (W.), HOLTZMANN (R.), SCHMALE (F.-J.), Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter. Die Zeit der Sachsen und Salier, 1 738-739
WILHELM (F.), Sanct Servatius oder wie das erste Reis in deutscher Zunge geimpft wurde. Ein Beitrag zur Kenntnis des religiösen und literarischen Lebens in Deutschland im elften und zwölften Jahrhundert (München 1910) (bespreking door A. PONCELET, AB 29 (1910), 349_352; B. KRUSCH, NA 37 (1912) 331) 349-352
ZENDER (M.), Räume und Schichten mittelalterlicher Heiligenverehrung in ihrer Bedeutung für die Volkskunde. Die Heiligen des mittleren Maaslandes und der Rheinlande in Kultgeschichte und Kultverbreitung (Düsseldorf 1959) 61-88

LINKS

Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Renée Nip
Véronique Lambert

Update:
2010-11-16 11:12:06