Narrative Sources

Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1

NL0014

Miracula Sanctae Barbarae

14e eeuw

Hagiografie

Latijn

Dioc. Luik

INCIPIT

Tres abbates cisterciensis ordinis de Frisia...

EXPLICIT

... feliciter migravit ad Dominum.

Johannes de Wackerzele

Geslacht: M- Bio: Augustijner heremiet, geboren in het midden van de 14de eeuw te Wackerzele (ten noorden van Leuven), ca. 1390 en ca. 1397-9 provinciaal van de ordeprovincie van Keulen .-Status auteur (orde, functie): Augustijnerkoorheren (CSA)

REDACTIE

Locatie:Bisdom Luik(?) - Datering:na 1370, ca. 1380 (DE GAIFFIER); na 1380 (RFHMA) - Opdracht:in opdracht van een anoniem. Opgenomen in de reeks wonderen die is opgetekend door Johannes van Wackerzele, als vervolg op de door hem geschreven levensbeschrijving van Barbara (J228). Geheel los daarvan staan de twee door anoniem gebleven auteurs geschreven wonderverhalen (NL0019, NL0020) en het door Theodericus Pauli opgetekende wonder (NL0021)

OMVANG

CONTEXT

Volgens de legende leefde Barbara in de tijd van keizer Maximianus in Nicomedië. Ze was een dochter van een rijk, maar heidens man, Dioscorus, uit Nicomedië. Om haar verre te houden van invloeden van buiten, werd Barbara door haar vader in een toren opgesloten. Desondanks kwam zij met het christendom in aanraking. Haar vader liet Barbara daarop onthoofden. Als patrones van de stervenden, speciaal te hulp geroepen bij een onvoorbereid sterven, is Barbara ook in Nederland zeer vereerd.

INHOUD

Een van drie in Nederland spelende wonderverhalen (BHL 939, 940, 951). Drie abten van cisterciënzerkloosters uit Friesland, onder wie Johannes, abt van Aduard, werden op weg naar het generaal-kapittel van hun orde te hulp geroepen door het door rovers afgehouwen hoofd van een koopman. Op voorspraak van Barbara en met hulp van de drie abten verkreeg de koopman de sacramenten der stervenden.

BRONNEN

klassieke auteurs (Macrobius, Sallustius, Vergilius) (een oudere bron afkomstig uit Groningen of Friesland(?).)

INVLOED

MANUSCRIPTEN

VERTALINGEN

(Nederlands) BORNEM, SBA: 80 (15de eeuw). BRUSSEL, KB: 19554 (15de eeuw). BRUSSEL, KB: II 4334 (15de eeuw). Düsseldorf, HSA, G V 1 (1454). GENT, UB: 123 (1470). LENINGRAD, Akademie van Wetenschappen: XX.I.XXII minor (15de eeuw). Gent, UB: 1761 (1448). Nijmegen, GA: 1 a 23 (1450). NIJMEGEN, GA: Weeshuis 955 (c.1500). 'S-GRAVENHAGE, KB: 133 B 13 (c.1450). 'S-GRAVENHAGE, KB: 71 H 6 (c.1475). 'S-GRAVENHAGE, KB: 73 H 13 (c.1450). 'S-GRAVENHAGE, KB: 75 H 17 (1503). MANCHESTER, JRL: Dutch 9 (begin 16de eeuw).
(Niet opgegeven) In de 15e eeuw werden de door Johannes van Wackerzele in het Latijn geschreven vita en miracula ook in het Frans, Italiaans en Ripuarisch vertaald. Zie ook NaSo 884, 1581-1596.

EDITIES

(S.N.), Legenda Beatissimae Virginis Barbarae (Keulen, c. 1495) II.D. 4r-4v
MÜLLER (N.), Acta S. Barbarae virginis et martyris, patronae morientium, ex variis authoribus et antiquis monumentis collecta (Wenen, 1703) 209-211
TÖPPEN (M.), Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft, 2 (Leipzig, 1863) 408-410

LITERATUUR

Bibliotheca Hagiographica Latina 940
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) nos 11-12
CASPERS (C.M.A.), De eucharistische vroomheid en het feest van sacramentsdag in de Nederlanden tijdens de late Middeleeuwen (Leuven 1992, diss. Utrecht) 120-121
DE GAIFFIER (B.), 'La légende latine de Sainte Barbe de Jean de Wackerzele', Analecta Bollandiana 77 (1959) 15097
DE JONG (H.), in: P.J. Margry en C. Caspers, eds. Bedevaartplaatsen in Nederland 3 (Amsterdam, Hilversum 1998) 496-500
FLEITH (B.), Studien zur Überlieferungsgeschichte der Lateinischen Legenda Aurea (Brussel 1991)
NISSEN (P.J.A.), 'Niederländische Mirakelbücher aus der Spätmittelalter, insbesondere das Arnheimer Mirakelbuch des heiligen Eusebius, als Quelle für den Volksglauben', in: P. Dinzelbacher, D.R. Bauer, eds. Volksreligion im hohen und späten Mittelalter (Paderborn etc. 1990) 275-306 (278-279)
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi, VI, 427-428
VAN DIJK (M.), 'Barbara's borsten nader beschouwd', in: C. Van Eijle e.a., eds. Het zaad der middeleeuwen. Jaarboek vrouwengeschiedenis 16 (1996) 58-71
VAN DIJK (M.), 'Hagiografie van de heilige Barbara in Brabantse vrouwengemeenschappen. Waarheid, ideologie en fantasie', in: B. Ebels-Hoving e.a., eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987) 141-156
VAN DIJK (M.), 'Travelling-companion in the journey of life: Saint Barbara of Nicomedia in a 'Devotio Moderna' context', in: E. Dubruck en B. Gusick, eds. Death and dying in the Middle Ages (New York 1999) 221-237
VAN DIJK (M.), Een rij van spiegels. De Heilige Barbara van Nicomedia als voorbeeld voor vrouwelijke religieuzen (Hilversum 2000) 31-32

LINKS

Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Renée Nip

Update:
2010-11-17 10:15:53