Locatie:Graafschap Holland(?) - Datering:1ste helft 16e eeuw(?) - Opdracht: /

/

De tweede helft van de 15e eeuw is de ontstaansperiode van een groot aantal kronieken van adellijke geslachten. In een later stadium werden reeksen van verschillende adelskronieken samengesteld, waarvan slechts handschriften uit de 16e eeuw en later bewaard zijn gebleven. Voor deze reeksen is gebruik gemaakt van bestaande kronieken, die zijn aangevuld en vervolgd. Overgeleverd zijn een in het Latijn geschreven reeks (NL0259) en een in het Nederlands geschreven serie (NL0260). Daarnaast bestaat binnen NL0259 een groep handschriften, die een gedeelte van de kronieken in het Latijn bevat; deze wordt echter voortgezet met kronieken in het Nederlands, die niet identiek zijn met de onder NL0260 vallende Nederlandse serie. De volgorde in de bewaard gebleven handschriften is niet steeds dezelfde en er zijn ook kleine tekstuele verschillen. Enkele kronieken uit de twee reeksen zijn hierna ook afzonderlijk opgenomen, als van de geslachten in kwestie nog kronieken buiten de twee bewuste reeksen zijn overgeleverd: Arkel (NL0261, NL0262), Brederode (NL0263, NL0264), Culemborg (NL0265, NL0266, NL0267), Egmond (NL0268, NL0269, NL0270, NL0271, NL0272), Teisterbant (NL0273, NL0274) en Vianen (NL0275, NL0276, NL0277).

Adelskronieken en genealogieën. De reeks omvat: Wassenaer, Arckel, Lederdam, Hoeckelom, Asperen, Hagensteyn, Accoy, Leyenburch, Arntsberch, Noordeloos, Zoellen, Avezaet, Alblas ende Alblasserdam, Egmondt, IJsselstein, Hoesden, Brederode, Teylingen, Culenburch, Voorne, Haerlem, Oostervandt Duvenvoorde, Polanen, Waterlant, Raephorst, Woude ende Warmont, Woerden, Poelgheest, Van Naeldwijck, Wateringen, Van der Veer, Van Borsselen, Vianen en Van Ameyde, Boloijs, Abcoude en Wijck te Duersteden, Gaesbeecke, Montfoerde, Cruninghen, Alckemade, Van Vliet ende Polsbrouck, Scagen, Hoechwoude. De schrijver of eindredacteur stelt zich zeer kritisch op tegenover de verschillende theorieën over de afstamming.

Den Haag, Hoge Raad van Adel, Collectie Van Spaen no 24
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 129 C 24 (Link)
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 131 G 31 (Link)
Den Haag, Nationaal Archief, Archief van de heren van de beide Katwijken en het Zand en van Valkenburg, inv. no 496 (Link)
Detmold, Nordrhein-Westfälisches Staatsarchiv , L 3 Holland no 429
Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 1185 (Link)
Warfusé, d'Outremont

ANDRIESSEN (W. F.), Historia dominorum de Teysterband, Arckel, Egmonda, Brederoede, IJsselsteyn etc. (Purmerend 1933, diss. Amsterdam) 132-147 (fragment)

ANDRIESSEN (W. F.), ed. (bespreking door W. A. BEELAERTS (VAN BLOKLAND) I-XLIX
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 149
JANSE (A.), ‘Hollandse Adelskronieken’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 811-812
JANSE (A.), Ridderschap in Holland. Portret van een adellijke elite in de late Middeleeuwen (Hilversum, 2001)
MULLER (S.), Lijst van Noord-Nederlandsche kronijken, met opgave van bestaande handschriften en litteratuur (Utrecht, 1880) 87
PORCK (T.), ‘Een Rijnlandse serie adelskronieken (1533-1542). Het zogenaamde ‘Voorste Haagsche Handschrift’’, in: Millennium: tijdschrift voor middeleeuwse studies, 20 (2006) 44-62
VAN BERESTEYN (E.A.), Genealogisch Repertorium, 2 dln., bijgewerkt tot 1970 door H. L. KRUIMEL ('s-Gravenhage 1972)