Locatie:Het graafschap Holland - Datering:tussen 1467 en 1469 de eerste redactie (Romein, 117 en Roefs, 27, cfr. Ebels, 33-34), tussen 1485/86 en 1494 (Hintzen, 140 en Bruch, 44), misschien eerder: 1475/80-1485/90 (Ebels, 35) de tweede redactie, die slechts is overgeleverd in een handschrift dat gaat tot in 1417, maar dat waarschijnlijk tot in het jaar 1466 of later heeft gelopen (Bolhuis van Zeeburgh, 355-357, Romein, 117, Bruch, 44). De eerste redactie werd ten onrechte vroeger toegeschreven aan Frederik van Sevender; deze is de afschrijver (Hintzen). De tweede redactie bevat een uitbreiding, onder meer met heiligenlevens en adelskronieken - Opdracht: /

/

Johannes a Leydis vervaardigde in 1491 ook een afschrift van het Speculum Historiale van Arnoldus Bostius (Vaernewijck), carmeliet uit Gent (1445-1499) Milaan, Biblioteca Brera AE XII, 22). Zie voor zijn theologische werken: I. Rosier, Biographisch en bibliografisch overzicht van de vroomheid in de Nederlandse Carmel. Van 1235 tot het midden der achttiende eeuw (Tielt 1950, Studiën en Tekstuitgaven van Ons Geestelijk Erf 10) 54.

Kroniek van het graafschap Holland en van het bisdom Utrecht tot in 1466. Vooraf gaat een korte wereldgeschiedenis, die begint met de inneming van Troje. Zie ook de bewerking van Pauli (NL0279).

Johannes Beke

Cornelis Aurelius, Divisiekroniek
Kroniek van Haarlem (Anon., Kroniek van Haarlem (NL0428).)

Alkmaar, Regionaal Archief, 128 A 1 (Link)
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale, 8343 (Link)
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale, 9955
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, BPL 127D (Link)
London, British Library, Cotton ms. Vitellius E. VI (Link)

SWEERTIUS (F.), Rerum Belgicarum annales chronici et historici... I, 1 (Francofurti 1620) 1-349

BENOÎT-MARIE DE SAINTE CROIX (ZIMMERMANN), 'Les carmes humanistes (environ 1465 jusque 1525)', in: Études Carmélitaines, 20/2 (1935) 66-67
Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
BOLHUIS VAN ZEEBURGH (J.), 'Hollandsche geschiedbronnen voor het Beiersche tijdperk, 1345-1436', Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, 8 (1875) 346-376
BRUCH (H.), Supplement bij de Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de Middeleeuwen (Haarlem, 1956) 43-46
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 302
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888) 1746
DE HOOP SCHEFFER (J.G.), 'De kronijk van Jan Gerbrands van Leiden en 't Haarlemsche kettergeding van 1458 in 't vervolg dier kronijk', in: Studiën en bijdragen op 't gebied der historische theologie 3 (1876) 133-138
DE WIND (S.), Bibliotheek der Nederlandsche geschiedschrijvers (Middelburg, 1835) 98-102
EBELS-HOVING (B.), 'Johannes a Leydis en de eerste humanistische geschiedschrijving van Holland', in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis van Nederland, 100 (1985) 26-51
EBELS-HOVING (B.), 'Nederlandse geschiedschrijving 1350-1530. Een poging tot karakterisering', in: B. Ebels-Hoving, C.G. Santing, C.P.H.M. Tilmans, eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987, Middeleeuwse Studies en Bronnen IV) 217-242
HINTZEN (J. D.), 'Het Chronicon comitum Hollandiae et episcoporum Ultraiectensium Joh. Gerbrandi a Leydis', Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, 5e r 9 (1922) 131-143
JANSE (A.), ‘Ridderslag en ridderlijkheid in laat-middeleeuws Holland’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 112 (1997) 317-335 (329)
JANSE (A.), Grenzen aan de macht. De Friese oorlog van de graven van Holland omstreeks 1400 ('s-Gravenhage, 1993)
LEVELT (S.), ‘Johannes a Leydis’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 923
LEVELT (S.), Jan van Naaldwijk's Chronicles of Holland. Continuity and Transformation in the Historical Tradition of Holland during the Early Sixteenth Century (Hilversum, 2011) 58-64
LULOFS (M.), 'Die van Brero heeft men eens gesien. De Brederode-kroniek van Jan van Leyden (ca. 1485)', in: B. Ebels-Hoving, C.G. Santing, C.P.H.M. Tilmans, eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum 1987) 79-100
MULLER (J. W.), 'Een nieuw bericht omtrent Maerlant's leven en werken', Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 28 (1909) 278-279
MULLER (S.), Lijst van Noord-Nederlandsche kronijken, met opgave van bestaande handschriften en litteratuur (Utrecht, 1880) 17-18, 24
POST (R.R.), Kerkgeschiedenis van Nederland in de Middeleeuwen, II (Utrecht, 1957) 195-196
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 662
ROEFS (V. J. G.), De Egmondsche abtenkroniek van Iohannes a Leydis 0. Carm. (Sittard 1942, diss. Nijmegen) 15-30
ROMEIN (J.M.), Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de middeleeuwen: bijdrage tot de beschavingsgeschiedenis (Haarlem, 1932) 116-121
TILMANS (K.), Aurelius en de Divisiekroniek van 1517. Historiografie en humanisme in Holland in de tijd van Erasmus (Hilversum 1988)
VAN ANROOIJ (W.), De Haarlemse gravenportretten: Hollandse geschiedenis in woord en beeld (Middeleeuwse studies en bronnen) (Hilversum, 1997)
VAN DER WERFF (E.O.), 'Twee Egmondse abtenlijsten in de werken van Theodericus Pauli (ca.1417-1493)', in: G.N.M. Vis, M. Mostert en P.J. Margry, eds. Heiligenlevens, annalen en kronieken. Geschiedschrijving in middeleeuws Egmond (Hilversum 1990) 145-169 (145-148)
VAN DER WERFF (E.O.), De werken van Dirk Frankensz. Pauw (Groningen 1983, onuitgegeven doctoraalscriptie RUG) 20-22, 54-62
VAN MOOLENBROEK (J.), 'De ketting van Damietta, een Haarlems zaagschip en Willem I van Holland. Over de wording en standaardisering van een kruistochtmythe', Jaarboek voor middeleeuwse geschiedenis, 14 (2011) 113-149