narrative sources
Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1
NL0581
Rijmkroniek van Holland II
14e eeuw
Kronieken
Nederlands
Dioc. Utrecht
Graafschap Holland
INCIPIT
Dese Willem starf in Ons heren jaer / XIIc XX ende drie.-- Heere van Hollant, edel grave,/ U hevet ghemaket teenre gave
EXPLICIT
Hier make ic mijn dichtens ende.-- Seghet amen de den grave mint
Geslacht: M- Bio: Afkomstig uit Dordrecht(?), 1296-1299 stadsklerk aldaar, eind 1299-eind 1305 in de kanselarij van Jan II van Avesnes, graaf van Holland (1299-1304), waar hij ook oorkonden schreef (Burgers: 1999). Aan het slot van het handschrift van de bewerking van de Rijnmkroniek door Melis Stoke (NaSo 2142) worden twee namen vermeld: Here van Hollant edele grave / De hevet ghemaect teenregave / Dit boec ende ditwerc / Melijs Stoke u arme clerc / en: Wouter den clerc de dit screef/. Burgers weerlegt de opvatting van Peeters (1964, 1966) dat Wouter de clerc de oudste versie van de Rijmkroniek schreef en Melis Stoke die bewerkte. Volgens Burgers, evenals Van Alkemade, Huydecoper, Brill en Hugenholz, was Wouter de clerc een kopiist.-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Het hof van de graaf van Holland - Datering:1301-1302 (1e vervolg), c.1305 in opdracht van graaf Willem III een 2e vervolg; in de kroniek ligt de nadruk op de legitimatie van de nieuwe Henegouwse dynastie (Burgers: 1999). Eerdere onderzoekers onderscheidden twee versies van de Rijmkroniek. Volgens Burgers en Hugenholz bestaat de eerste versie uit twee delen, door twee verschillende auteurs geschreven en is de tweede redactie een bewerking van de eerst van de hand van Melis Stoke. Over het aandeel van Melis Stoke waren de meningen verdeeld. Zie voor een overzicht van de discussie Burgers (1999) 14-18 - Opdracht: /
OMVANG
10822 en 50 verzen
CONTEXT
/
INHOUD
Continuatie van de zgn. Rijmkroniek I over Holland en Zeeland (NL0580) over de jaren 1205-1304.
BRONNEN
Chronique de Baudouin d' Avesnes. (NaSo-Link)
Ellenhardi, Chronicon
Jacob van Maerlant, Spiegel historiael
INVLOED
Johannes de Beke, Chronografia (Noomen, 1954) (NaSo-Link)
Melis Stoke, herziene versie van de Rijmkroniek (Melis Stoke, herziene versie van de Rijmkroniek (NL0582).)
MANUSCRIPTEN
VERTALINGEN
EDITIES
BRILL (W.G.), Rijmkroniek van Melis Stoke, 2 dln (Utrecht 1885, Werken uitgegeven door het Historisch genootschap n.s. 40, 42)
BURGERS (J.W.J.), Rijmkroniek van Holland 366-1305 door een anonieme auteur en Melis Stoke. RGP, grote serie 251 (Den Haag 2004) 120-528 (Link)
CLARISSE (J.), 'Berigt aangaande twee fragmenten van twee verlorene handschriften', in: Verh. v. d. Mij der Ned. Letterk. 2e deel, 2e stuk (1818) 245-277 (fragment)
HUYDECOPER (B.), Rijmkroniek van Melis Stoke met historie-, oudheid- en taalkundige aanmerkingen, 3 dln (Leyden 1772)
VAN ALKEMADE (C.), Hollandse jaar-boeken of Rijm-kronijk van Melis Stoke... (Leyden 1699)
VAN DER DOES (J.), Hollandtsche Riim-kroniik, inhoudende de gheschiedenissen der graven van Hollandt tot het jaer M.CCC.V (Amstelredam 1591, 's-Gravenhage 1620(2))
LITERATUUR
Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
BOLHUIS VAN ZEEBURGH (J.), Friesche geschiedschrijving, 21-25
BRILL (W.G.), ed. I-XCVI
BRUCH (H.), 'De kroniek van Melis Stoke', in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 106 (1990) 85-106
BRUCH (H.), Supplement bij de Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de Middeleeuwen (Haarlem, 1956) 19-20
BURGERS (J.W.J.), 'A priori: De Rijmkroniek van Melis Stoke', in: Madoc, 10 (1996) 73-76
BURGERS (J.W.J.), 'De loopbaan van de klerk Melis Stoke', in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 108 (1993) 20-27
BURGERS (J.W.J.), 'Eer en schande van Floris V. Twee oude twistpunten over de geschiedenis van een Hollandse graaf', in: Holland 30 (1998) 44197
BURGERS (J.W.J.), 'Geschiedschrijving in Holland tot omstreeks 1300', in: Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 3 (2000) 92-131
BURGERS (J.W.J.), 'Het beeld van de adel bij Melis Stoke. De adelspolitiek van de Hollandse graven in het begin van de veertiende eeuw', in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 112 (1997) 469-486
BURGERS (J.W.J.), 'Melis Stoke, literator of geschiedschrijver', in: Millennium, 10 (1996) 15-33
BURGERS (J.W.J.), ‘Rijmkroniek van Holland’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 1280
BURGERS (J.W.J.), De Rijmkroniek van Holland en zijn auteurs. Historiografie in Holland door de Anonymus (1280-1282) en de grafelijke klerk Melis Stoke (begin veertiende eeuw) (Hilversum 1999)
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 358
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 4331-4332
CLAASSENS (G.H.M.), 'The “Scale of Boendale”: on dealing with fact and fiction in vernacular mediaeval literature', in: W. Verbeke, et al. (eds.), Medieval Narrative Sources: A gateway into the medieval mind (Mediaevalia Lovaniensia Series I: Studia, 34) (Leuven, 2005) 231-250
CLIGNETT (J.A.), Vertoog over het aantal der handschriften door Huydecoper gebruikt bij de uitgaaf der Rijmkroniek van Melis Stoke ('s-Gravenhage 1825)
COSIJN (F.), 'Het relatief bij Stoke', in: Taal- en Letterbode 6 (1875) 276-290
COSTER (H.), De kroniek van Johannes de Beka. Haar bronnen en haar eerste redactie (Utrecht 1914, diss. Utrecht; Bijdr. Midd. Gesch. 2) 37-39, 241-246
DE VRIES (M.), 'Stoke, IX vs. 998', in: 'Middelnederlandsche verscheidenheden', in: Taalkundige Bijdragen 2 (1879) 71-73
DE WIND (S.), Bibliotheek der Nederlandsche geschiedschrijvers (Middelburg, 1835) 40-45
DESCHAMPS (J.), Middelnederlandse geschriften uit Europese en Amerikaanse bibliotheken, tentoonstellingscatalogus (Brussel 1970, Leiden 1972(2)) 104-105
EBELS-HOVING (B.), 'Floris V in de Nederlandse geschiedschrijving', in: D.E.H. De Boer e.a., eds. Wi Florens... De Hollandse graaf Floris V in de samenleving van de dertiende eeuw (Utrecht 1996) 282-299
EBELS-HOVING (B.), 'Nederlandse geschiedschrijving 1350-1530. Een poging tot karakterisering', in: B. Ebels-Hoving, C.G. Santing, C.P.H.M. Tilmans, eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987, Middeleeuwse Studies en Bronnen IV)
ENKLAAR (D.T.), 'De jaarstijl van Melis Stoke', in: Huldeboek Pater Dr. Bonaventura Kruitwagen O.F.M. ('s-Gravenhage 1949) 144-148
ETT (H.A.), 'De briefwisseling Balthasar Huydecoper-Gerard Meerman en Huydecoper's onvoltooide voorrede tot de Rijmkroniek van Melis Stoke', in: Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap, 66 (1948) 93-189
FRUIN (R.), 'Over twee Middelnederlandsche woorden', in: Versl. en Med. Kon. Ak. v. Wetensch., afd. Letterk. 3e r. 4 (1887) 82-101
HAGE (A.L.H.), 'Drie geschiedschrijvers in het graafschap Holland en het 'ghemene volc': Stoke, Beke en de Clerc', in: R.E.V. Stuip en C. Vellekoop, eds. Gewone mensen in de middeleeuwen. Bundel studies aangeboden aan F.W.N. Hugenholz ter gelegenheid van zijn afscheid (Utrecht 1987) 282-297
HAGE (A.L.H.), 'Een 'clerc' schrijft geschiedenis: Melis Stoke en de Rijmkroniek van Holland', in: D.E.H. De Boer e.a., eds. Wi Florens. De Hollandse graaf Floris V in de samenleving van de dertiende eeuw (Utrecht 1996) 244-258
HAGE (A.L.H.), 'Melis Stoke en de ridderromans', in: Handel en Wandel in de dertiende eeuw ( Muiderberg symposium III) (s.l., 1986) 71-82
HAGE (A.L.H.), Sonder favele, sonder lieghen. Onderzoek naar vorm en functie van de Middelnederlandse rijmkroniek als historiografisch genre, Historische studies, 48 (Groningen, 1989)
HAGE (T.), 'Tussen Naaldwijk en Den Haag: de lotgevallen van een handschrift van de Rijmkroniek van Holland', in: Madoc (1996) 77-87
HOFKER (S.), De taal van Melis Stoke (Groningen 1908, diss. Amsterdam)
HUCHENHOLTZ (F.W.N.), 'Wat Stoke wegliet uit het Chronicon Egmundanum', in: Scrinium et Scriptura. Opstellen betreffende de Nederlandse geschiedenis aangeboden aan Prof. dr. J. L. van der Gouw (Groningen 1980) 302-311
HUCHENHOLTZ (F.W.N.), 'Wouter de Clerc, Melis Stoke en de uitgave van de Rijmkroniek', in: Hand. v. h. 28ste filologencongres (Groningen 1964) 187-189
HUGENHOLTZ (F.W.N.), 'Melis Stoke en Jacob van Maerlant' in: W. Den Boer, F.W.N. Hugenholtz en Th. J. Locher, eds. Gestalten der geschiedenis in de oudheid, de middeleeuwen en de nieuwe tijd (Den Haag 1960) 154-155
HUYDECOPER (B.) ed., I 42767
JANSE (A.), ‘Graaf Willem I van Holland (1203-1222)’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 116 (2001) 141-161 (144)
JANSE (A.), ‘Ridderslag en ridderlijkheid in laat-middeleeuws Holland’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 112 (1997) 317-335 (324-325)
JONKMAN (J.), JONKMAN (P.), JONGEN (L.), ‘Zij kon het lonken niet laten. De dood van Floris IV: eerwraak of zinloos geweld’, in: Madoc, 22 (2008) 66-77
KNUVELDER, Ned. Letterk., I (5de druk) 233
MULLER (S.), Lijst van Noord-Nederlandsche kronijken, met opgave van bestaande handschriften en litteratuur (Utrecht, 1880) 11-12
PEETERS (H.C.), 'Wouter de Clerc en Melis Stoke', in: Hand. v. h. 28ste filologencongres (Groningen 1964) 185-187
PEETERS (H.C.), De Rijmkroniek van Holland. Haar auteur en Melis Stoke (Antwerpen 1966)
PETIT (L.D.), Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde (Leiden, 1888-1910) I (nr. 544), II (nr. 1353, 1532)
POLS (M.S.), 'Graaf Jan I van Holland', in: Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, 3e r. 10 (1899) 20090
ROELINK (J.), '"Van sinen lechame "' BMGN 84 (1969) 139-150
ROMEIN (J.M.), Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de middeleeuwen: bijdrage tot de beschavingsgeschiedenis (Haarlem, 1932) 51-54
STEIN (R.), 'De heer Huydecoper bezit ze; maar wie meer? Balthazar Huydecoper (1695-1778)', in: W. Van Androoij, et al. (eds.), Der vaderen boek: Beoefenaren van de studie der Middelnederladse letterkunde. Studies voor Frits van Oostrom ter gelegenheid van diens vijftigste verjaardag (Amsterdam, 2003) 11-21, 255-256, 289-291
TE WINKEL (J.), 'Het karakter en de staatkundige denkbeelden van Melis Stoke', in: Hist. Avonden 1 (1896) 36-85
VAN ALKEMADE (C.) ed. 41640
VAN DER DOES (J.), ed.
VERBEIJ-SCHILLINGS (J.), Beeldvorming in Holland. Heraut Beyeren en de historiografie omstreeks 1400. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 13 (Amsterdam, 1995)
VERBIJ-SCHILLINGS (J.), 'Het beeld van de Friezen in de Hollandse geschiedschrijving van de vijftiende eeuw', in: PH. H. Breuker, A. Janse, eds. Negen eeuwen Friesland-Holland. Geschiedenis van een haat-liefdeverhouding (Zutphen, 1997) 109-119
VLEUGELS (L.), ‘ 'Omme dat wi jonc zijn…': Jan I en de strijd om de macht in Holland, 1296-1299’, in: tijdschrift voor middeleeuwse studies, 19 (2005) 136-155 (passim)
LINKS
Desiderata:


Naam van de Medewerker:
Renée Nip

Update:
2012-09-17 11:56:59