Locatie:Hertogdom Brabant - Datering:oorspronkelijke red.: ca. 1350; bewerkte red.: ca. 1500 (Deschamps) - Opdracht: /

oorspronkelijke red.: 12317 vs., waarvan 12009 overgeleverd zijn; bewerkte red.: 12715 vs. (Deschamps) // 12292 verzen (uitg.)

/

De Grimbergsche oorlog behandelt de strijd tussen enerzijds Godfried I (1095-1139), II (1139-41) en III (1141-90), hertogen van Brabant, en anderzijds Wouter II, heer van Grimbergen en diens zonen Wouter III en Gerard II. Deze bijna 20-jarige oorlog duurde van 1141 tot 1159, verliep met wisselend succes voor beide partijen en eindigde met de nederlaag van de Grimbergse heren, die van toen af trouwe vazallen van de Brabantse hertogen zijn geworden. Dit ridderepos werd door twee dichters geschreven: de eerste schreef het grootste deel, maar overleed vooraleer zijn werk beëindigd was; een tweede dichter voltooide het gedicht in de geest van zijn voorganger. De tekst is overgeleverd in twee redacties, die niet naar inhoud, maar naar vorm verschillen.

N.A. (twee Mechelse kronieken (cfr. hs. Brussel, K.B., II 1373, f. 16r?-22v? en hs. Den Haag, K.B., 71 G 30, f. 23r?-40v?))
Brabantsche Yeesten (Brabantsche Yeesten (boek 6))
Cronyck van Brabant ende van Grimberghen..., Dit es de (ca. 1550) (prozabewerking van de bewerkte versie: Cronyck van Brabant ende van Grimberghen..., Dit es de (ca. 1550))
Die alder excellentste Cronyke van Brabant (Die alder excellenste cronycke van Brabant)
Edmond de Dynther, Chronica nobilissimorum ducum Lotharingiae et Brabantiae ac regum Francorum (Edmondus de Dynter, Chronica nobilissimorum ducum Lotharingiae et Brabantiae (boek 4))
Henricus vanden Coelput, De beschryvinghe der gheboorte linie oft geslachts afcomst van de edele heeren Berthouders
Jan Hennen van Merchtene(n), Cornicke van Brabant

Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale, 17038 (Link)
Gent, Universiteitsbibliotheek, 897 (Link)
Gent, Universiteitsbibliotheek, 648 I (Link)
Gent, Universiteitsbibliotheek, 648 II (Link)

ALBERDINGK THIJM (J.A.), ' 403-430 (fragment)
ALBERDINGK THIJM (J.A.), ' 330-354, 474-482 (fragment)
BLOMMAERT (P.) en SERRURE (C.P.), De Grimbergsche oorlog. Ridderdicht uit de XIVde eeuw, 2 dln., Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen, 2e série, 14 (Gent, 1852-4)
BUTKENS (C.), Trophées tant sacrés que prophanes de la duché de Brabant. Preuves, 1 (Antwerpen, 1641; 's-Gravenhage, 1724 2de druk) 118-112 en achterin 36-37 (fragment)
HEREMANS (J.F.J.), Nederlandsche dichterhalle. Bloemlezing uit de Nederlandsche dichters van de vroegste tyden onzer letterkunde tot op onze dagen, volgens dichtvakken en ouderdom gerangschikt, 1 (Gent, 1858) 351-352 (208 vs.) (fragment)
HOFFMANN VON FALLERSLEBEN (A.H.), Horae Belgicae, I (Bratislava, 1830) 48 (fragment)
MATTHAEUS (A.), Veteris aevi analecta seu vetera monumenta hactenus nondum visa, I (Lugduni Batavorum, 1698) 1 (Leiden, 1698) 475 nr. 28 (fragment)
MONE (F.J.), Übersicht der niederländischen Volks-Literatur älterer Zeit (Tübingen, 1838; anast. reprint: Amsterdam, 1970) 105 (fragment)
VERWIJS (E.) en DE STOETT (F.A.), Bloemlezing uit Middelnederlandsche dichters, 2 (Zutphen, 1859; 1880 2de druk) 107-128 (fragment)

BLOMMAERT (P.), De Grimbergsche oorlog. Ridderdicht uit de XIVde eeuw, 2, Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen, 2e série, 14 (Gent, 1854)
CAUCHIE (A.), 'Chroniques de Brabant', in: Bulletin de la Commission Royale d'Histoire, 5e série, 10 (1900) LX-LXI nr. 18
COHEN (A.E.), 'Grimbergen en Woeronc', in: D.E.H. de Boer en J.W. Marsilje, eds. De Nederlanden in de late middeleeuwen, Aula paperback, 145 (Utrecht, 1987) 24-30
CROENEN (G.), ‘Het dubbele auteurschap van de ‘Grimbergsche oorlog’’, in: R. Sleiderink, V. Uyttersprot en B. Besamusca, eds. Avontuurlijk lezen in de epiek van de Lage Landen (Leuven/Amsterdam, 2005) 131-151
CROENEN (G.), ‘Rijmkroniek van de Grimbergsche oorlog’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 1279-1280
CROENEN (G.), De familie Berthout (13e-1e helft 14e eeuw). Het belang van familiale patronen in het proces van machtsverwerving, Licentiaatsverhandeling (Gent, 1988)
DAVID (J.B.), Sur la valeur historique de la chronique rimée de la guerre de Grimberghe, Société littéraire de l'Université catholique de Louvain. Choix de mémoires, 1 (Leuven, 1841) 226-246
DE SMET (J.J.), Examen critique des anciens monuments sur lesquels les historiens ont fondé le récit de la guerre de Grimberge, Nouveaux mémoires de l'Académie royale des sciences et belles-lettres de Bruxelles, 15 (Brussel, 1842) 46388
DEROLEZ (A.), Inventaris van de handschriften in de universiteitsbibliotheek te Gent (Gent, 1977) 55 nr. 648, 72 nr. 897
DESCHAMPS (J.), 'De Prozabewerking van "de Grimbergse oorlog"', in S. Theissen en J. Vromans (red.), Album Moors. Een bundel opstellen aangeboden aan Joseph Moors ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag (Luik, 1989) 31-54
HAGE (A.L.H.), Sonder favele, sonder lieghen. Onderzoek naar vorm en functie van de Middelnederlandse rijmkroniek als historiografisch genre, Historische studies, 48 (Groningen, 1989)
HALLEZ (T.), Middelnederlandse kronieken in het hertogdom Brabant (1290-1498), Licentiaatsverhandeling (Leuven, 1993) 46-48
HEYMANS (J.G.), Van den derden Eduwaert coninc van ingelant hoe hij van over die zee is comen in meyningen vrancrijc te winnen ende hoe hij doernic belach uitgegeven met een inleiding over de Brabantse historiografie tussen c. 1270 en c. 1350, Tekst en Tijd, 10 (Nijmegen, 1983) 50-59
JANSSENS (J.D.), 'Subtiel vertellen, Middeleeuwse epiek in de Lage Landen', in: J.D. Janssens e.a., eds. Op avontuur. Middeleeuwse epiek in de Lage Landen, Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen, 18 (Amsterdam, 1998) 9-35 (12)
KRAH (V.), 'De "Grimbergse oorlog", een curieuze tekst', Literatuur, 2 (1985) 213-220
KRAH (V.J.W.), De Grimbergse oorlog, enige verkenningen, Doctoraatsverhandeling (Amsterdam, 1983)
MONE (F.J.), Übersicht der niederländischen Volks-Literatur älterer Zeit (Tübingen, 1838; anast. reprint: Amsterdam, 1970) 105-109 nr. 73
PIRENNE (H.), NOWÉ (H.), OBREEN (H.), Bibliographie de l'histoire de Belgique (Brussel, 1931 3de druk) nr. 2836
PLANCHART (A.), in: Messager des sciences historiques de Belgique (1850)
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 878
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi 182
SLEIDERINK (R.), ‘Une si belle histoire de nos propres seigneurs. La noblesse brabançonne et la littérature en néerlandais (première moitié du XIVe siècle)’, Le Moyen Age, 113 (2007) 549-567 (passim)
SNELLAERT (F.A.), Verhandeling over de Nederlandsche dichtkunst in België, sedert hare eerste opkomst tot aen de dood van Albert en Isabella (Brussel, 1838) 106-114
TE WINKEL (J.), Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde van Middeleeuwen en Rederijkerstijd, 1, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche Letterkunde, 1 (Haarlem, 1886; 1922 2de druk) 62, 505-508
VAN DEN BERG (E.), 'Genre en gewest. De geografische spreiding van de ridderepiek', in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal-en Letterkunde, 103 (1987) 10, 32-33 nr. 12
VAN OOSTROM (F.), Aanvaard dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek, Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen 6 (Amsterdam 1992) 58-60