narrative sources

1863
        NL0303
Kroniek van het klooster te Diepenveen
15e eeuw
Historiën-Gesta
Kronieken
Nederlands
Dioc. Utrecht
INCIPIT
Die eerweerdige mater Salomee was eens eersamen mans dochter...
EXPLICIT
...Hijr eyndet dat leven sommyger vuriger ende eerliker susteren van Diepenveen.
Geslacht: V- Bio: Een zuster uit Diepenveen.-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Meester-Geertshuis te Deventer - Datering:voltooid in 1534. Het handschrift gaat terug op Middelnederlandse en Latijnse viten, die enkele malen zijn gebundeld; slechts twee handschriften zijn bewaard gebleven (DV (zie NL0315) en D).De viten in de Deventer versie zijn ongeveer eenderde korter dan de viten in de Diepenveense versie (zie NL0315) - Opdracht: /
OMVANG
/
CONTEXT
Op 20 september 1374 stelde Geert Grote zijn huis in Deventer beschikbaar aan arme en alleenstaande vrouwen die een religieus leven wilden leiden. In 1379 werden de statuten van het Meester-Geertshuis opgemaakt. Onder de leiding van Johannes Brinckerinck groeide het aantal zusters tot 150 en in 1400 werd vanuit het Meester-Geertshuis het zusterhuis te Diepenveen (later klooster) gesticht. Het Meester-Geertshuis bleef voorbestaan tot 1616. Enkele zusters van Diepenveen verbleven enige tijd in Hilwartshausen ivm de hervorming van dit Duitse klooster.
INHOUD
Zusterboek van het klooster Diepenveen, bestaande uit viten van 45 zusters, uit de periode van omstreeks 1408-1472. De kroniek bevat ook een verhaal uit 1494 over de hervorming van Hilwartshausen (Duitsland); in dit verband wordt ook verhaald over de stichting van deze abdij ten tijde van Karel de Grote (zie voor de inhoud Bollmann 614-615).
BRONNEN
INVLOED
MANUSCRIPTEN
Amsterdam, Universiteitsbibliotheek
VERTALINGEN
EDITIES
BRINKERINK (D.A.), Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepenveen ("Handschrift D") (Groningen 1904, Bibl. van Middelned. letterk. afl. 70-74)
OPZOOMER (W.R.E.H.), Het klooster van Diepenveen. Handschrift, uitgegeven en toegelicht ('s-Gravenhage 1886) 1-50 (gedeeltelijk) (fragment)
LITERATUUR
(S.N.), Thomas a Kempis en de Moderne Devotie, tentoonstellingscatalogus (Brussel/Zwolle 1971) 18
ALBERTS, Historiographie 61 160
AXTERS (S.), Geschiedenis van de vroomheid in de Nederlanden. 3: De moderne devotie 1380-1550 (Antwerpen, 1956) 103-111, 153-154, 169-170
Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
BLUMENFELD-KOSINSKI (R.), 'Visions and schism politics in the twelfth century: Hildegard of Bingen John of Salisbury, and Elisabeth of Schönau', in: M. Van Dijk, R. Nip (eds.), Saints, Scholars, and Politicians: Gender as a Tool in Medieval Studies. Festschrift in Honour of Anneke Mulder-Bakker on the Occasion of her Sixty-Fifth Birthday (Turnhout, 2005) 173-187
BREURE (L.), 'Männliche und weibliche Ausdrucksformen in der Spiritualität der Devotio Moderna', in: P. Dinzelbacher, D.R. Bauer, eds. Frauenmystik im Mittelalter (Ostfildern 1985) 231-255
BREURE (L.), Doodsbeleving en levenshouding. Een historisch-psychologische studie betreffende de Moderne Devotie in het IJsselgebied in de 14e en 15e eeuw (Hilversum 1987, Middeleeuwse Studies en Bronnen V) 49
BRINKERINK (D.A.), 'De "vita venerabilis Ioannis Brinckerinck"', in: NAKG n.s. 1 (1902) 320-322
BRUCH (H.), Supplement bij de Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de Middeleeuwen (Haarlem, 1956) 65
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 136
DE MAN (D.), Hier beginnen sommige stichtige punten van onsen oelden zusteren. Naar het te Arnhem berustende handschrift uitgegeven ('s-Gravenhage 1919, diss. Amsterdam) LXXII-LXXIII
GEURTS (A.J.) e.a., eds. Moderne devotie. Figuren en facetten. Tentoonstelling ter herdenking van het sterfjaar van Geert Grote 1384-1984 (Nijmegen 1984) nr. 74
HANSELAER A., DEPLOIGE J., ' Van groeter bannicheit hoers herten. De conditionering van de alledaagse gevoelswereld in vrouwelijke gemeenschappen uit de laatmiddeleeuwse Moderne Devotie', Tijdschrift voor Geschiedenis 126 (2014) 480-499
HEENE (K), 'Bedachtzame vroomheid? De mystieke en paramystieke begenadiging in de biografieën van de moderne devoten', Ons geestelijk erf, 83 (2012) 324-354
JONGEN (L.), SCHEEPSMA (W.), 'Wachten op de hemelse bruidegom. De Diepenveense nonnenviten in literair-historisch perspectief', in: Th. Mertenss e.a., eds. Boeken voor de eeuwigheid. Middelnederlands geestelijk proza (Amsterdam 1993, Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 8) 295-317, 467-476
KOORN (F.W.J.), 'Hollandse nuchterheid? De houding van de Moderne Devoten tegenover vrouwenmystiek en ascese', Ons Geestelijk Erf, 66 (1992) 97-114
KÜHLER (W.J.), Johannes Brinckerinck en zijn klooster te Diepenveen (Rotterdam 1908, diss. Amsterdam) IX-XI, 299-301, 341-352
MERTENS (T.), 'Het Diepenveense zusterboek als exponent van gemeenschapstichtende kloosterliteratuur', in: W. Scheepsma, ed. Het ootmoedig fundament van Diepenveen. Zeshonderd jaar Maria en Sint-Agnesklooster (Kampen, 2002, Publicaties van de IJsselacademie nr. 152) 77-94
MOLL (W.), Johannes Brugman en het godsdienstig leven onzer vaderen in de vijftiende eeuw, I (Amsterdam 1854) VIII-X
MULLER (S.), Lijst van Noord-Nederlandsche kronijken, met opgave van bestaande handschriften en litteratuur (Utrecht, 1880) 97
OPZOOMER (W.R.E.H.), Het klooster van Diepenveen. Handschrift, uitgegeven en toegelicht ('s-Gravenhage, 1886) III-VIII
RALEY (J.M.), ' A Revised Chronology for the Inquisitors of the Brothers and Sisters of the Common Life, ca. 1393-1409', Ons geestelijk erf, 83 (2012) 57-95
ROMEIN (J.M.), Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de middeleeuwen: bijdrage tot de beschavingsgeschiedenis (Haarlem, 1932) 193-195
SCHEEPSMA (W.), ' 'Verzamelt de overgebleven brokken, opdat niets verloren ga'. Over Latijnse en Middelnederlandse levensbeschrijvingen uit de sfeer van de Moderne Devotie', in: P. Wackers e.a., eds. Verraders en bruggenbouwers. Verkenningen naar de relatie tussen Latinitas en Middelnederlandse letterkunde (Amsterdam 1996, Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15) 211-238, 334-346
SCHEEPSMA (W.), 'For hereby I hope to rouse some piety': Books of Sisters from Convents and Sister-Houses associated with the Devotio Moderna in the Low Countries', in: L. Smith, J.H.M. Taylor, eds. Women, the Book and the Godly: Selected Proceedings of the St Hilda's Conference, 1993 (Cambridge, 1995) 27-40
SCHEEPSMA (W.), 'Lezen tegen de duivel. De geestelijke lectuur van Katharina van Naaldwijk', in: Literatuur, 15 (1998) 224-230
SCHEEPSMA (W.), 'Trije froulju út Fryslân yn it ferneamde kleaster Diepenveen', in: De Vrije Fries, 75 (1995) 19-36
SCHEEPSMA (W.), 'Zusterboeken. Bijzondere bronnen voor de Moderne Devotie', in: M. VAN DIJK, A. MULDER-BAKKER, Het zaad der Middeleeuwen (Amsterdam 1996, Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 16) 153-170
SCHEEPSMA (W.), Deemoed en devotie. De koorvrouwen van Windesheim en hun geschriften (Amsterdam 1997, Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 17)
SCHOENGEN (M.), Monasticon Batavum II Augustijnsche orden, benevens de broeders en zusters van het gemeene leven (Amsterdam 1941, Verhandelingen der Nederlandsche Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde, nieuwe reeks XLV) nr. 13
STOOKER (K.), VERBEIJ (T.), Collecties op orde. Middelnederlandse handschriften uit kloosters en semi-religieuze gemeenschappen in de Nederlanden. 2 dln (Leuven, 1997) nr. 352
TE WINKEL (J.), De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde, II: Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde van Middeleeuwen en Rederijkerstijd (Haarlem, 1922) 222-223
VAN DER TOORN-PIEBENGA (G.A.), 'Over een vrouwenleven uit de 15de eeuw: Aleid ter Poerten', in: Spiegel Historiael, 21 (1986) 210-216
VAN DER VEEN (J.), 'Het Diepenveense manuscript supplement 198 van de Athenaeumbibliotheek te Deventer', in: Versl. en Med. Overijsselsch Regt en Geschiedenis, 91 (1976) 28-42
VAN DIJK (M.), 'En zuster Jutte lachte... Vroom en vrouwelijk in het zusterboek', in: W. Scheepsma, ed. Het ootmoedig fundament van Diepenveen. Zeshonderd jaar Maria en Sint-Agnesklooster (Kampen, 2002, Publicaties van de IJsselacademie nr. 152) 95-112
VAN DIJK (M.), ‘Disciples of the Deep Desert: Windesheim Biographers and the Imitation of the Desert Fathers’, in: Church History and Religious Culture, 86 (2006) 257-289
VAN ENGEN (J.), ‘Communal Life: The Sister-Books’, in: A. Minnis, R. Voaden, eds. Medieval Holy Women in the Christian Tradition c. 1100- c. 1500 (Turnhout, 2010) 105-131 (110-111, 123-124)
VAN ENGEN (J.), Sisters and Brothers of the Common Life. The Devotio Moderna and the World of the Later Middle Ages (Philadelphia, 2008)
WEILER (A.G.), 'De intrede van rijke weduwen en arme meisjes in de leefgemeenschappen van de Moderne Devotie', Ons Geestelijk Erf, 59 (1985) 403-420
WILBRINK (G.G.), 'De schrijfster van het Diepenveense handschrift D', in: Album philologum voor Prof. dr. Th. Baader (Nijmegen 1938) 157-171
LINKS
Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Jelma Hoekstra
Karla De Roest

Update:
2014-02-07 16:20:01

© The Narrative Sources from the Medieval Low Countries. De verhalende bronnen uit de Zuidelijke Nederlanden (Brussel: Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, sinds 2009). URL: www.narrative-sources.be (geraadpleegd op 20 april 2024).