narrative sources

845
        J189
Chronographia
Historia de pontificibus Traiectensibus et comitibus Hollandiae
14e eeuw
Historiën-Gesta
Kronieken
Latijn
Dioc. Utrecht
Graafschap Holland
INCIPIT
Reverendis patribus et preclaris principibus...
EXPLICIT
...Wilhelmi duci sive palatino filio suo commendavit.
Geslacht: M- Bio: clericus; de schrijver noemt zich in de opdracht: Johannes de Beke licet indignus, attamen clericus...; te identificeren met de in de rekeningen (1344-1345) van de abdij te Egmond gevonden inwonende priester Jan Beke (Hof, Bruch); volgens Leupen daarentegen was de auteur een in een Parijs' cartularium genoemde student en klerk (1357); vgl. Vermelding van Johannes de Beke, canonicus ordinis premonstratensis als rector van de kerk van Nyendamme (1316) en priester te Pijnacker (kort voor 1326).-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Klooster van Egmond - Datering:kort na 1346 (Bruch), jaren 40 van de 14de eeuw (Coster), 1351-1355 (Rutgers en Leupen) - Opdracht:opgedragen aan Jan van Arkel, bisschop van Utrecht (1342-1364) en Willem V, die sedert 1346 de grafelijke titel verwachtte en sedert 1354 graaf van Henegouwen, Holland en Zeeland werd.
OMVANG
/
CONTEXT
/
INHOUD
Geschiedenis van de bisschoppen van Utrecht en van de graven van Holland, beginnend met de H. Willibrordus, eerste bisschop van Utrecht, en eindigend in 1346. Deze kroniek is in vele handschriften geïnterpoleerd en op verschillende wijzen vervolgd (NL0546, NL0547, NL0548, NL0549, NL0550).
BRONNEN
INVLOED
MANUSCRIPTEN
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Den Haag, Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum (Museum van het Boek)
Giessen, Universitätsbibliothek
Groningen, Universiteitsbibliotheek
Groningen, Universiteitsbibliotheek
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit
Leiden, Universiteitsbibliotheek, Collectie Vossius
London, British Library
Praha, Ústrední knihovna
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Warszawa, Biblioteka Uniwersytecka
Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek
VERTALINGEN
EDITIES
BRUCH (H.), Chronographia Johannis de Beke ('s-Gravenhage 1973, RGP grote serie, 143) 2-305
BUCHELIUS (A.), LAP VAN WAVEREN (G.), Ioannes de Beka canonicus Ultrajectinus et Wilhelmus Heda praepositus Arnhemensis de episcopis Ultraiectinis... (Utrecht 1643) 1-119
PETRUS (S.) en FURMERIUS (B.), Historia veterum episcoporum Ultraiectinae sedis et comitum Hollandiae... (Franeker 1612) 1-106
LITERATUUR
Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
BLOK (D.P.), 'Beke's bron voor Kennemer opstand', in: G.N.M. Vis, J.P. Gumbert, eds. Egmond tussen Kerk en wereld (Hilversum 1993) 225-228
BOLHUIS VAN ZEEBURGH (J.), Friesche geschiedschrijving, 90-91
BOSSUAT no. 7984
BRUCH (H.), 'De moord op de Bisschop', in: Jaarboek Oud Utrecht, 64 (1991) 60-65
BRUCH (H.), 'De moordenaar van bisschop Koenraad was geen Fries', in: It Beaken, 58 (1996) 185-189
BRUCH (H.), 'De werken die Johannes de Beka niet geschreven heeft', in: Archief voor de Geschiedenis van het Aartsbisdom Utrecht, 72 (1953) 61-89
BRUCH (H.), 'Egiboldus, verschijning en verdwijning van een bisschop. Een historiografische studie', in: Jaarboek Oud Utrecht, 61 (1988) 113-118
BRUCH (H.), 'Het Chronicon Tielense, de Annales Tielenses en Johannes de Beke en nogmaals het quasi-Necrologium Egmondanum', in: Tijdschrift voor Geschiedenis, 77 (1964) 317-321
BRUCH (H.), 'Johannes de Beke en Friesland', in: It Beaken, 46 (1984) 238-250
BRUCH (H.), 'Vijftiend' eeuwsche kronieken', in: Bijdragen voor Geschiedenis en Oudheidkunde, 8e reeks, 3 (1942) 236-243
BRUCH (H.), 'Waren die bisschoppen allemaal Friesen?', in: It Beaken, 49 (1987) 45-56
BRUCH (H.), Chronographia Johannis de Beke ('s-Gravenhage 1973, RGP grote serie, 143) v-lx
BRUCH (H.), ed. Johannes de Beke, Croniken van den Stichte van Utrecht ende van Hollant (Den Haag 1982, RGP, Grote Serie 180)
BRUCH (H.), Supplement bij de Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de Middeleeuwen (Haarlem, 1956) 25-27
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 296
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2364
COSTER (H.P.), 'Nog eens: Beka, Chronicon Tielense en Annales Tielenses', Bijdragen voor Geschiedenis en Oudheidkunde, 5e reeks, 4 (1917) 226-258
COSTER (H.P.), De kroniek van Johannes de Beka. Haar bronnen en haar eerste redactie (Utrecht 1914, diss. Utrecht, Bijdr. Midd. Gesch. 2) 129-144; 206-208
DE WIND (S.), Bibliotheek der Nederlandsche geschiedschrijvers (Middelburg, 1835) 51-55
EBELS-HOVING (B.), 'Nederlandse geschiedschrijving 1350-1530. Een poging tot karakterisering', in: B. Ebels-Hoving, C.G. Santing, C.P.H.M. Tilmans, eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987, Middeleeuwse Studies en Bronnen IV) 217-243
HAGE (A.L.H.), 'Drie geschiedschrijvers in het graafschap Holland en het 'ghemene volc': Stoke, Beke en de Clerc', in: R.E.V. Stuip en C. Vellekoop, eds. Gewone mensen in de middeleeuwen. Bundel studies aangeboden aan F.W.N. Hugenholz ter gelegenheid van zijn afscheid (Utrecht 1987) 282-297
HOF (J.), De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573 ('s-Gravenhage, Haarlem 1973, Holl. Studiën 5) 319-320
HRABOVA (L.), 'Wiltenburg un der holländische Mythus von den Anfängen', in: E. Kooper (ed.) The medieval chronicle, 3 (Amsterdam, 2004) 51-60
JANSE (A.), 'De waarheid van een Falsum. Op zoek naar de politieke context van het Karelsprivilege', in: De Vrije Fries, 71 (1991) 40157
JANSE (A.), ‘Beke, Johannes de’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) , 163
JANSE (A.), ‘De Nederlandse Beke opnieuw bekeken’, Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, 9 (2006) 116-149
JANSE (A.), ‘Graaf Willem I van Holland (1203-1222)’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 116 (2001) 141-161 (146,153, 155-156)
JANSE (A.), ‘Ridderslag en ridderlijkheid in laat-middeleeuws Holland’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 112 (1997) 317-335 (323-324)
KAMPINGA (H.), De opvattingen over onze oudere vaderlandsche geschiedenis bij de Hollandsche historici der 16e en 17e eeuw (s-Gravenhage 1917, 2de druk 1980)
KEESMAN (W.), 'Oorsprongsmythen als zelfuitlegging. Over achtergrond en betekenis van middeleeuwse verhalen rond Trojaanse stedenstichtingen', in: H. Pleij e.a., eds. Op belofte van profijt. Stadsliteratuur en burgermoraal in de Nederlandse letterkunde van de middeleeuwen, Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen, 4 (Amsterdam, 1991) 262-279, aldaar 274
LEUPEN (H.D.), Filips van Leiden. Een onderzoek naar ontstaan, vorm en inhoud van zijn traktaat 'De cura reipublicae et sorte principantis', (Amsterdam 1975, diss.) 159-167
LEVELT (S.), 'Middeleeuwse kronieken van Holland in de vroegmoderne tijd', Madoc, 25 (2011) 108-119
LEVELT (S.), Jan van Naaldwijk's Chronicles of Holland. Continuity and Transformation in the Historical Tradition of Holland during the Early Sixteenth Century (Hilversum, 2011) 32-39, 80-83
MOSTERT (R.), 'Pleidooi voor sterrenkunde als hulpwetenschap bij het bestuderen van de middeleeuwen', Millennium 6 (1992) 166-177
MULLER (S.), Lijst 36-39
MULLER Fz. (S.), 'Die Hollantsche Cronike van den Heraut. Eene studie over de Hollandsche geschiedbronnen uit het Beijersche tijdperk', Bijdragen voor Geschiedenis en Oudheidkunde, 3e reeks, 2 (1885) 36-50
NIEUWENHUIJSEN (K.), DE RIDDER (T.), Ad Flaridingun. Vlaardingen in de elfde eeuw. Middeleeuwse bronnen over de Slag bij Vlaardingen en andere Vlaardingse gebeurtenissen (Hilversum, 2011) (128-141)
NOOMEN (W.) (ed.), La traduction française de la Chronographia Johannis de Beka ('s-Gravenhage, 1954) vi-xix
NOORDZIJ (A.), ‘Tussen publiek en privaat. Partijstrijd in Gelre in de veertiende eeuw’, Tijdschrift voor Geschiedenis, 123 (2010) 226-239 (passim)
POPULER (M.), 'Les entrées inaugurales des princes dans les villes. Usage et signification. L'exemple des trois comtés de Hainaut, Hollande et Zélande entre 1417 et 1433', in: Revue du Nord, 76 (1994) 25-52 (42)
POST (R.R.), Kerkgeschiedenis van Nederland in de Middeleeuwen, II (Utrecht, 1957) 195
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 141-142
ROMEIN (J.M.), Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de middeleeuwen: bijdrage tot de beschavingsgeschiedenis (Haarlem, 1932) 82-86
RUTGERS (J. C.A.), Jan van Arkel, bisschop van Utrecht, Bijdragen van het Instituut voor middeleeuwse geschiedenis der Rijksuniversiteit te Utrecht 34 (Groningen 1970) 62 n. 304, 215-216
STRUICK (J.E.A.L.), ''Om ijdel woorden wille'', Jaarboek Oud Utrecht (1981) 35-60
SUIR (E.T.), 'Bisschop Jan van Virneburg en de Utrechtse kapittels, 1364-1376', Jaarboek Oud Utrecht (1990) 85-100
TILMANS (K.), '"Autentijck ende warachtig". Stedestichtingen in de Hollandse geschiedschrijving: van Beke tot Aurelius', Holland 21 (1989) 68-87
TILMANS (K.), Aurelius en de Divisiekroniek van 1517. Historiografie en humanisme in Holland in de tijd van Erasmus (Hilversum 1988)
VAN BUUREN (A.M.J.), '1400', in: Literatuur, 2 (1985) 351
VAN MOOLENBROEK (J.), 'De ketting van Damietta, een Haarlems zaagschip en Willem I van Holland. Over de wording en standaardisering van een kruistochtmythe', Jaarboek voor middeleeuwse geschiedenis, 14 (2011) 113-149 (114-120)
VAN OOSTROM (F.), Aanvaard dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek, Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen 6 (Amsterdam 1992) 80, 156, 213
VERBEIJ-SCHILLINGS (J.), Beeldvorming in Holland. Heraut Beyeren enn de historiografie omstreeks 1400 (Amsterdam 1995)
WAGNER (P.), 'Gillon Le Muisi, Abt von St. Martin in Tournai, sein Leben und seine Werke nach den Quellen bearbeitet', in: Studien und Mittheilungen aus dem Benediktiner- und Cistercienser-Orden, 18 (1897)
LINKS
Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Jan Van Schaftingen
Marit Gypen
Renée Nip

Update:
2013-06-04 16:38:47

© The Narrative Sources from the Medieval Low Countries. De verhalende bronnen uit de Zuidelijke Nederlanden (Brussel: Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, sinds 2009). URL: www.narrative-sources.be (geraadpleegd op 28 maart 2024).