narrative sources

1326
        S035
Gesta sancti Servatii episcopi Tungrensis et confessoris
12e eeuw
Hagiografie
Latijn
Dioc. Luik
INCIPIT
Prologus: Stemmate inclito nati, meritis super ethera exaltati...-- Corpus: Troiugenarum metropolis Francorum Tungris...-- Translatio et miracula: Karolo Magno monarchiam regni gubernante...
EXPLICIT
Vita: Ac de his hactenus.-- Translatio et miracula: ... et imperium sine fine permanet in secula seculorum. Amen.
Geslacht: M- Bio: Canonicus S. Servatii (1097-1131), scolarum magister S-Servatii (1126-1131).-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Maastricht (?) - Datering:ca. 1130. Zie voor de verschillende versies en redacties KOLDEWEIJ, 28, 41-46. In latere afschriften zijn de wonderverhalen overgenomen uit een redactie, die bewaard is gebleven in hs Brussel, Bibliotheek der Bollandisten: 5 - Opdracht: /
OMVANG
ca. 40 fol.
CONTEXT
Servatius was in de 4e eeuw bisschop van Tongeren. Zijn aanwezigheid op twee concilies, dat van Sardica (342, 343 of 344) en dat van Rimini (359), wordt vermeld. Gregorius van Tours spreekt over een bisschop van Tongeren ten tijde van de invallen der Hunnen, wiens naam in de bewaard gebleven handschriften Aravatius luidt. Waarschijnlijk is hiermee Servaas bedoeld; zijn beide oudste biografen althans ontlenen hun kennis uitsluitend aan dit verhaal van Gregorius van Tours (S032 en S034). Servaas is in Maastricht gestorven en geniet daar verering).
INHOUD
Levensbeschrijving van Servaas, gevolgd door wonderverhalen.
BRONNEN
INVLOED
MANUSCRIPTEN
Aachen, Münsterstift
Bode, Klosterbibl.
Bonn, Universitätsbibliothek
Brussel/Bruxelles, Bibliotheek der Bollandisten/Bibliothèque des Bollandistes
Brussel/Bruxelles, Bibliotheek der Bollandisten/Bibliothèque des Bollandistes
Brussel/Bruxelles, Bibliotheek der Bollandisten/Bibliothèque des Bollandistes
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Cambrai, Bibliothèque Municipale
Cambrai, Bibliothèque Municipale
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Douai, Bibliothèque Municipale
Edinburg, National Library of Scotland
Frankfurt, Stadt- und Universitätsbibliothek
Glasgow, University Library, Hunterian Museum
Köln, Historisches Archiv der Stadt
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit
Liège, Bibliothèque de l'Université
London, British Library
London, British Library
London, British Library
Maastricht, Regionaal Historisch Centrum Limburg
Maastricht, Regionaal Historisch Centrum Limburg
Maihingen, Oettingen-Wallensteinischen Sammlungen
Maihingen, Oettingen-Wallensteinischen Sammlungen
Mons, Bibliothèque de la Ville
München, Bayerische Staatsbibliothek
München, Bayerische Staatsbibliothek
München, Bayerische Staatsbibliothek
München, Bayerisches Hauptstaatsarchiv
München, BST
Namur, Musée Archéologique
Namur, Musée Archéologique
Namur, Musée Archéologique
Nijmegen, Stichting Jan Berchmans, Berghmanianum
Nürnberg, Stadtbibliothek
Oxford, Bodleian Library
Oxford, Bodleian Library
Oxford, Bodleian Library
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Reims, Bibliothèque Municipale
Reims, Bibliothèque Municipale
Reims, Bibliothèque Municipale
Tournai, Bibliothèque de la Ville
Trier, Stadtbibliothek
Trier, Stadtbibliothek
Trier, Stadtbibliothek
Trier, Stadtbibliothek
Trier, Stadtbibliothek
Trier, Stadtbibliothek
Utrecht, Museum Catharijneconvent (RMCC)
Utrecht, Universiteitsbibliotheek
Valenciennes, Bibliothèque Multimédia
Wien, Österreichische Nationalbibliothek
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Series Nova (Fidei-Komm)
Wurzburg, Universitätsbibliothek
VERTALINGEN
EDITIES
KEMPENEERS (A.), Hendrik van Veldeke en de bron van zijn Servatius (Antwerpen, Leuven 1913) 1-46 ((Leuvense Studiën en Tekstuitgaven 3) (naar Brussel, Bollandisten: 433))
KRUSH (B.), in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Merovingicarum, 3 (Hannover, 1896) 86 (fragmenten) (fragment)
WILHELM (F.), Sanct Servatius oder wie das erste Reis in deutscher Zunge geimpft wurde. Ein Beitrag zur Kenntnis des religiösen und literarischen Lebens in Deutschland im elften und zwölften Jahrhundert (München 1910) 3-147; 273-278 en in de voetnoten (Bewerking 'Ad illuminandum...': (naar Trier, SB: 1151/454))
LITERATUUR
BALAU, Sources, 312-320
Bibliotheca Hagiographica Latina 7633-7638b, 7617-7621
BOEREN (C.), Jocundus biographe de Saint Servais, The Hague 1972 44136
BOEREN (P.C.), Twee Maaslandse dichters in dienst van Karel de Stoute (Den Haag 1968) 48-51
BRENNECKE (H.C.), 'Servatius von Tongern. Ein gallischer Bischof im arianischen Streit' in: Sint-Servatius bisschop van Tongeren-Maastricht. Het vroegste christendom in het Maasland. Handelingen van het colloquium in Alder Biesen (Tongeren, Maastricht 1984) 17-36
CARASSO-KOK (M.), 'Een goed geordend verhaal. Jacobus de Voragine en de Legenda aurea' in: A.B. MULDER-BAKKER, M. CARASSO-KOK, Gouden Legenden. Heiligenlevens en heiligenverering in de Nederlanden (Hilversum, 1997) 27-49
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage, 1981) no 82
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2641, 4215-4216
D'HAENENS (A.), Les invasions normandes en Belgique au IXe siècle. Le phénomène et sa répercussion dans l'historiographie médiévale, Université de Louvain. Recueil de travaux d'histoire et de philologie, 4e série, 38 (Leuven, 1967) 245-247
DE GHELLINCK (J.), L'essor de la littérature latine au XIIe siècle, 2, Museum Lessianum, Section historique, 5 (Brussel/Paris, 1946; 1955 2de druk) 182 (19552 406)
DE LA HAYE (R.), 'In welke eeuw leefde Sint-Servaas?', in: De Maasgouw. Tijdschrift voor Limburgse Geschiedenis en Oudheidkunde, 113 (1994) 46874
FLEITH (B.), Studien zur Überlieferungsgeschichte der Lateinischen Legenda Aurea (Brussel 1991)
KEMPENEERS (A.), Hendrik van Veldeke en de bron van zijn Servatius (Antwerpen, Leuven 1913) ((Leuvense) Studiën en Tekstuitgaven 3) 49-73
KOLDEWEIJ (M.), Der gude Sente Servas (Assen/Maastricht, 1985) 28, 41-46
KROOS (R.), Jocundus und die Servatius-Liturgie, De Maasgouw 93 (1974) 181-198
KRUSCH (B.), in Neues Archiv 37 (1912) 331
LEJEUNE (S. M.), 'De legendarische stamboom van Sint Servaas in de middeleeuwsche kunst en literatuur', in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 77 (1941) 293-296
LEVISON (W.), in: Westdeutsche Zeitschrift 30 (1911) 510-517
MUNSTERS, in: Limburg's Verleden II 421-424
NOTERMANS (J.), 'Cultus, vita en legende van Sint-Servaas', in: Limburg, 47 (1968) 117-128, 163-183
PACQUAY (J.), 'Les prétendues tendances politiques des Vies des Premiers évéques de Tongres', in: Mélanges d'histoire offerts á Charles Moeller I (Leuven, Parijs 1914) 251-265
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, II (Berlin, 1896) 1570-1571
RADEMACHER (H.), Die Entwickelung der la- teinischen Servatius-Legende bis zur Mitte des 12. Jahrhunderts, Bonn 1921 187-190
REINDERS-BAUMANN (A.) in: LTK 9 (2000) 492
THIERS (O.), VIS (J.), in: P.J. Margry, C. Caspers, eds. Bedevaartplaatsen in Nederland 3 (Amsterdam, Hilversum 2000) 453-492
VLEKKE (B. H. M.), St. Servatius. De eerste Nederlandse bisschop in historie en legende (Maastricht 1935) 82-131
WALTER (K.), Quellenkritische Untersuchungen zum ersten Teil der Servatiuslegende Heinrichs von Veldeke (s.l. 1970, diss. Münster)
WATTENBACH (W.), HOLTZMANN (R.), SCHMALE (F.-J.), Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter. Die Zeit der Sachsen und Salier, 1 738-739
WILHELM (F.), Sanct Servatius oder wie das erste Reis in deutscher Zunge geimpft wurde. Ein Beitrag zur Kenntnis des religiösen und literarischen Lebens in Deutschland im elften und zwölften Jahrhundert (München 1910) (bespreking door A. PONCELET, AB 29 (1910), 349_352; B. KRUSCH, NA 37 (1912) 331) 349-352
ZENDER (M.), Räume und Schichten mittelalterlicher Heiligenverehrung in ihrer Bedeutung für die Volkskunde. Die Heiligen des mittleren Maaslandes und der Rheinlande in Kultgeschichte und Kultverbreitung (Düsseldorf 1959) 61-88
LINKS
Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Renée Nip
Véronique Lambert

Update:
2010-11-16 11:12:06

© The Narrative Sources from the Medieval Low Countries. De verhalende bronnen uit de Zuidelijke Nederlanden (Brussel: Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, sinds 2009). URL: www.narrative-sources.be (geraadpleegd op 30 april 2024).