2168
2168
L'Estat de la maison du duc Charles de Bourgoigne, dit le Hardyl'État de la maison du duc Charles de Bourgogne
15e-16e eeuw
Correspondentie
Historische notities
Historische notities
Frans
Bourgondische Nederlanden
Duitse Rijk
Duitse Rijk
INCIPIT
En accomplissant à vostre requeste monseigneur l'avitailleur de Calais, j'au mis en brief ce que j'ay peu comprendre de l'estat de la maison du duc Charles de Bourgoigne, mon très souverain seigneur, ensemble des ordonnances de sa guerre.
EXPLICIT
Et afin que il appere que je vueil que chascun sache que ce qui est baillé par escript est baillé d'homme qui le peut bine savoir, j'ay mis mon nom en escript soubz ceste presente epistre, en moy recommandant à vous, laquelle epistre j'ay faitte et compilée au siege de Nuysse en Alemaigne ou mois de novembre l'an mil CCCCC LXXIIII. Le bien vostre Olivier de la Marche, chevallier, conseillier et maistre d'ostel de monseigneur le duc de Bourgoigne, capitaine de sa garde et son bailly. d'Amont ou comté de Bourgoigne. Tant a souffert. La Marche.
Geslacht: M- Bio: Ridder, lid van de Bourgondische hofhouding (ca. 1422-1502). In 1485 werd hij door Maximiliaan van Oostenrijk benoemd tot ‘grant et premier maistre d’hostel’ (hofmeester) van zijn zoon, Filips de Schone. In die rol werd hij één van de mentoren van de jonge Habsburgse prins. Hij schreef veel van zijn werken met een educatief doel en een moraliserende ondertoon ten behoeve van de opvoeding van de jonge vorst. Deze werken behandelen onderwerpen zoals ridderlijkheid, regering en vorstelijk gedrag (Devaux 2003). Voorbeelden van dergelijke werken zijn de ‘Mémoires’ (NaSo O009), ‘l’Epistre pour tenir et celebrer la noble feste du Thoison d’or’ (NaSo O007), ‘le Livre de l’advis du gaige de bataille’ (NaSo O013), etc.-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Geschreven in het kamp van Karel de Stoute tijdens het beleg van Neuss - Datering:November 1474 - Opdracht:Geschreven op vraag van Edward IV, de koning van Engeland. Geadresseerd aan de 'avitailleur' (proviandmeester) van Calais.
OMVANG
/
CONTEXT
Het is nog steeds onduidelijk waarom Olivier de la Marche dit werk schreef. Hij was toen kapitein van de hertogelijke garde van Karel de Stoute, hertog van Bourgondië. Aangezien het werk is geadresseerd aan de proviandmeester van Calais, stelt Paravichini (2003) dat het werk beoogde de Bourgondische zaak te promoten in Engeland door de Bourgondische regering en militaire organisatie voor te stellen als een voorbeeld voor andere Europese monarchen. Rond 1500 liet Olivier zijn werk kopiëren om het aan te bieden aan Maximiliaan van Oostenrijk (in dezelfde context als het ‘Advis des grands officiers que doit avoir un roi et de leur pouvoir et entreprise’, NaSo O004). Het werk had als bedoeling de Roomse koning te informeren over de hofgebruiken in zijn Bourgondische bezittingen en om hem een ideaal voor te houden met betrekking tot regeringsstructuur en militaire organisatie.
INHOUD
Het werk bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat in op het hertogelijke regeerapparaat door de ‘vier kamers’ van de hertog te beschrijven. Het tweede deel handelt over het personeel van het hertogelijke hof. Het derde deel beschrijft de structuur en organisatie van het hertogelijke leger dat bestaat uit de ‘compagnies d’ordonnances’, Engelse boogschutters, de artillerie en de verschillende functies van de maarschalkerij. Doorheen de drie delen wordt het hof voorgesteld als een kostelijke, maar geordende structuur, waarvan de ordening een diepere betekenis heeft. Bijgevolg kan het werk gelden als zowel een prinsenspiegel als een praktische en theoretische gids voor ceremoniële gebruiken aan het hof.
BRONNEN
INVLOED
MANUSCRIPTEN
Brussel/Bruxelles, Algemeen Rijksarchief/Archives générales du Royaume
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Douai, Bibliothèque Municipale
Lisboa, Arquivo Nacional da Torre do Tombo
Mons, Bibliothèque de la Ville
Oxford, Bodleian Library
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Simancas, Arcivo General
Simancas, Arcivo General
Wien, Österreichische Nationalbibliothek
Wien, Österreichische Nationalbibliothek
Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
Douai, Bibliothèque Municipale
Lisboa, Arquivo Nacional da Torre do Tombo
Mons, Bibliothèque de la Ville
Oxford, Bodleian Library
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Simancas, Arcivo General
Simancas, Arcivo General
Wien, Österreichische Nationalbibliothek
Wien, Österreichische Nationalbibliothek
VERTALINGEN
EDITIES
BAUNE (H.), D'AUBREMONT (J.), Mémoires d'Olivier de la Marche : maitre d'hotel et capitaine des gardes de Charles le Téméraire, 4 (Publications de la Société de l'histoire de France, 213/219-220) (1888) 1-94
LITERATUUR
CARON (M.-T.), 'Olivier de la Marche, Philippe de Ternant, ses protecteurs et ses amis', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 55-77
CARON (M.-T.), La noblesse dans le duché de Bourgogne 1315-1477 (Lille, 1987)
DEVAUX (J.), 'Olivier de la Marche, moraliste et pédagogue ', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 29-43
MILLAR (A.), 'Olivier de la Marche and the Herculean origins of the Burgundians', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 41 (2001), 67-75
PARAVICINI (W.), 'La cour de Bourgogne selon Olivier de la Marche', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 89-124
SCHNERB (B.), VITART (F.), 'Olivier de La Marche et la garde du duc Charles de Bourgogne( 1473-1477)', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 125-136
STEIN (H.), Étude biographique, littérarire & bibliographique sur Olivier de la Marche (Mémoires couronnés et mémoires des savants étrangers, 49) (Bruxelles, 1888) 1-101, 121, 135-136
CARON (M.-T.), La noblesse dans le duché de Bourgogne 1315-1477 (Lille, 1987)
DEVAUX (J.), 'Olivier de la Marche, moraliste et pédagogue ', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 29-43
MILLAR (A.), 'Olivier de la Marche and the Herculean origins of the Burgundians', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 41 (2001), 67-75
PARAVICINI (W.), 'La cour de Bourgogne selon Olivier de la Marche', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 89-124
SCHNERB (B.), VITART (F.), 'Olivier de La Marche et la garde du duc Charles de Bourgogne( 1473-1477)', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 125-136
STEIN (H.), Étude biographique, littérarire & bibliographique sur Olivier de la Marche (Mémoires couronnés et mémoires des savants étrangers, 49) (Bruxelles, 1888) 1-101, 121, 135-136
LINKS
Desiderata:
Naam van de Medewerker:
Xavier Baecke
Update:
2013-05-16 16:01:02
© The Narrative Sources from the Medieval Low Countries. De verhalende bronnen uit de Zuidelijke Nederlanden (Brussel: Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, sinds 2009). URL: www.narrative-sources.be (geraadpleegd op 7 mei 2025).
Naam van de Medewerker:
Xavier Baecke
Update:
2013-05-16 16:01:02
© The Narrative Sources from the Medieval Low Countries. De verhalende bronnen uit de Zuidelijke Nederlanden (Brussel: Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, sinds 2009). URL: www.narrative-sources.be (geraadpleegd op 7 mei 2025).
