Locatie:Wellicht Vaucelles (alleszins in een Picardische cisterciënzer abdij) - Datering:Kort voor 1250 (opgenomen in de eerste 'Passionaire français') (BHL 4057-4959-4960-4961-4962-4072) (Perrot, 1992: 20, 180-189) - Opdracht: /

/

In het jaar 813 werd het vermeende stoffelijk overschot van Jakobus ontdekt op de plaats die later bekend werd onder de naam ‘Santiago de Compostella’ en uitgroeide tot een beroemd bedevaartsoord. Naar vermoeden had men het geraamte via het huidige Catharinaklooster op de berg Sinaï naar Spanje overgebracht en begraven. Rond 899 bouwde men hier een basiliek die omstreeks 1075 omgebouwd werd tot de nog steeds bestaande kathedraal.

Vita en mirakelen van de H. Iacobus Maior, oftewel Jacobus de Meerdere, zoon van St. Zebedeus en St. Maria Salome en de oudere broer van apostel St. Johannes. Hij was net zoals zijn vader visser aan het meer van Gennesaret, waar hij op een zekere dag, tijdens het vissen, geroepen werd door Jezus om diens volgeling te worden. Zo werd hij één van de eerste leerlingen, na Petrus en Andreas. Bovendien genoot Jacobus samen met Petrus en Johannes een bevoorrechte positie binnen de groep van de 12 apostelen vermits dit drietal getuigen waren bij een aantal uitzonderlijke gebeurtenissen uit Christus’ leven, waaronder Jezus’ lijden en doodstrijd in de Hof van Olijven. Na Christus’ hemelvaart nam Jacobus de taak op zich om het evangelie te prediken in Samaria en Judea. Later, tijdens de christenvervolgingen, vluchtte hij naar Spanje en predikte in de streek van Iria Flavia (het huidige Santiago de Compostella). Daar stichtte en bekeerde hij de plaatselijke bevolking met zijn wonderverhalen. Volgens de legende ervoer Jacobus een mirakel omstreeks 40 na Chr. toen Maria aan hem verscheen op een pilaar te Zaragoza. Eenmaal terug in het heilige Land, omstreeks het jaar 42, stierf Jacobus als eerste apostel de marteldood door onthoofding op bevel van Herodes Agrippa I.

Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale
Paris, Bibliothèque Nationale de France
Sainte-Geneviève, bibliotheek

MEYER (P.), Versions en prose des Vies des Pères, in: Histoire Littéraire de la France, XXXIII (1906) 401 (fragment)
PERROT (J.P.), Le Passionnaire français au Moyen Age (Genève, 1992) 311-315 (fragment)

Bibliotheca Hagiographica Latina 4057-4959-4960-4961-4962-4072
BOSSUAT (R.), e.a. Dictionaire des lettres françaises. Le Moyen Age (Parijs, 1992) 1341
BOSSUAT (R.), Manuel Bibliographique de la littérature française du Moyen Âge (Melun, 1951) 3302, 6633
BOTTINEAU (Y.), Les chemins de Saint Jacques (Parijs, 1964)
CLISSOLD (S.), 'Saint James in Spanish history.', History Today, 24 (1974) 684-692
COUFFON (R.), 'Notes sur les cultes de saint Jacques de saint Eutrope en Bretagne. Contribution à l'étude des chemins de Compostelle au Moyen Age.', Mémoires de la Société d'histoire et d'archéologie de Bretagne 48 (1968) 31-75
D'HEUR (J.-M.), 'Saint-Jacques-de-Compostelle et saint Jacques le Majeur dans la littérature occitane.', Annales du Midi: Revue archéologique, historique et philologique de la France méridionale, 79 (1967) 255-268
DIAZ DIAZ (M.), 'A study of ancient texts bearing on Saint James the Greater.', Classical Folia 24 (1970) 135-175
DUPRONT (A.) (ed.), Saint Jacques de Compostelle (Turnhout, 1985)
LIERE (K.E.), 'The missionary and the moorslayer: James the Apostle in Spanish historiography from Isidore of Seville to Ambrosio de Morales', Viator: Medieval and renaissance studies, 37 (2006) 519-543
MEYER (P.), Légendes hagiographiques en français, in: Histoire littéraire de la France, XXXIII (1906) 401
PÉRICARD-MÉA (D.), 'Saint Jacques un et multiple, reliques et pèlerinages', Pecia, 8 (2006) 305-337
PÉRICARD-MÉA (D.), Compostelle et cultes de saint Jacques au moyen âge (Paris, 2000)
PERROT (J.P.), Le Passionnaire français au Moyen Age (Genève, 1992) 180-189
PLÖTZ (R.), 'Jacobus Maior. Geistige Grundlagen und materielle Zeugnisse eines Kultes.', in: K. Herbers, D.R. Bauer (eds.), Der Jakobuskult in Süddeutschland: Kultgeschichte in regionaler und europäischer Perspektive (Tübingen, 1995) 171-232
POSSAMAÏ (M.), 'Les miracles de saint Jacques: essaie de définition de la vertu thaumaturgique du saint de Compostelle', in: J.-C. Vallecalle (ed.), Le Livre de saint Jacques et la tradition du pseudo-Turpin. Sacralité et littérature (Collection d'histoire et d'archéologie médiévales) (Lyon, 2011) 35-54
RAULSTON (S.B.), 'The harmony of staff and sword: how medieval thinkers saw Santiago peregrino and matamoros', La Corónica 36 (2008) 345-367
RÖTZER (H.G.), 'Vom Märtyrer-Apostel zum Matamoros und Mataindios oder vom unheiligen Umgang mit Heiligen', Schweizerische Zeitschrift für Religions- und Kulturgeschichte 105 (2011) 399-433
SIGAL (P.-A.), Les marcheurs de Dieu (Parijs, 1974)
STAROWIEYSKI (M.), 'La légende de Saint Jacques le Majeur.', Apocrypha: Revue internationale des littératures apocryphes / International Journal of Apocryphal Literatures 7(1996) 193-203
VAN DER LINDEN (S.), De Heiligen (Antwerpen, 1999) 432-433
VAN HERWAARDEN (J.), 'The origins of the cult of St. James of Compostela.', Journal of Medieval History, 6 (1980) 1-35, 133