Locatie: / - Datering:voor 1440. Dit leven van Barbara is in drie versies en dertien redacties overgeleverd (NL0023, NL0024, NL0025) (Van Dijk ed., 39-42, 217-219). Alle afschriften zijn te vinden in legendaria, voornamelijk exemplaren van de Zuidnederlandse versie van de Legenda Aurea of een mengvorm van de Zuidnederlandse en Noordnederlandse versie ervan. De levensbeschrijving van Barbara maakt geen deel uit van het oorspronkelijke corpus, noch van de Latijnse, noch van Middelnederlandse Legenda Aurea - Opdracht: /

/

Als patrones van de stervenden, speciaal te hulp geroepen bij een onvoorbereid sterven, is Barbara ook in Nederland zeer vereerd.

Leven, translatie en wonderen van de heilige Barbara. Barbara leefde in de tijd van keizer Maximianus in Nicomedië. Ze was een dochter van de rijke, maar heidens Dioscorus. Om haar verre te houden van invloeden van buiten, werd Barbara door haar vader in een toren opgesloten. Desondanks kwam zij met het christendom in aanraking, waarop haar vader haar liet onthoofden. Barbara werd samen met de maagd Juliana onthoofd op 4 december.

N.A. (Een lange en extra lange versie van het Leven (NL0026-NL0036))

Amsterdam, Universiteitsbibliotheek, VI B 14 (Link)
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 133 E 6 (Link)
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 78 F 1 (Link)
Deventer, Stadsarchief en Atheneumbibliotheek, Cat I, 44 (Link)
Gent, Universiteitsbibliotheek, 123 (Link)
Kassel, Landesbibliothek und Murrhardsche Bibliothek der Stadt Kassel (Gesamthochschul-Bibliothek Kassel) , Theol. Fol. 56 (Link) (Link)
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, BPL 61 (Link)
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Letterk. 281 (Link)
Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Letterk. 283 (Link)
London, British Library, Add. mss., 18162 (Link)
Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Guelf. 80.5. Aug. Qu.

(Duits) HANNOVER, NLB, I 189a, f.20-22 (1480). Kopiist Johann Neteler. Cisterciënzer nonnenklooster Marienstuhl vor Egels

VAN DIJK (M.), Een rij van spiegels. De Heilige Barbara van Nicomedia als voorbeeld voor vrouwelijke religieuzen, Middeleeuwse studies en bronnen 71 (Hilversum 2000) 181-186, 217-218 (fragm.)

Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
CASPERS (C.M.A.), De eucharistische vroomheid en het feest van sacramentsdag in de Nederlanden tijdens de late Middeleeuwen (Leuven 1992, diss. Utrecht) 120-121
CASSIDY-WELCH (M.), 'Prison and sacrament in the cult of saints: images of St Barbara in late medieval art', Journal of Medieval History, 35 (2009) 371-384
DE GAIFFIER (B.), 'La légende latine de Sainte Barbe de Jean de Wackerzele', Analecta Bollandiana 77 (1959) 15097
DE JONG (H.), in: P.J. Margry en C. Caspers, eds. Bedevaartplaatsen in Nederland 3 (Amsterdam, Hilversum 1998) 496-500
DESCHAMPS (J.), 'De Middelnederlandse handschriften van de grote en de kleine 'Der sielen troest'' in: Handelingen der Koninklijke Zuidnederlandse maatschappij voor Taal en Letterkunde en Geschiedenis 17 (1963) 159
SCHEURKOGEL (L.), 'De overlevering van de Noord- en Zuidnederlandse Legenda aurea: Een tussentijds verslag', Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (1997) 60-118
STOOKER (K.), VERBEIJ (T.), Collecties op orde. Middelnederlandse handschriften uit kloosters en semi-religieuze gemeenschappen in de Nederlanden. 2 dln (Leuven, 1997) nrs 148, 327, 365, 1223
VAN DIJK (M.), 'Barbara's borsten nader beschouwd', in: C. Van Eijle e.a., eds. Het zaad der middeleeuwen. Jaarboek vrouwengeschiedenis 16 (1996) 58-71
VAN DIJK (M.), 'Hagiografie van de heilige Barbara in Brabantse vrouwengemeenschappen. Waarheid, ideologie en fantasie', in: B. Ebels-Hoving e.a., eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987) 141-156
VAN DIJK (M.), 'Travelling-companion in the journey of life: Saint Barbara of Nicomedia in a 'Devotio Moderna' context', in: E. Dubruck en B. Gusick, eds. Death and dying in the Middle Ages (New York 1999) 221-237
VAN DIJK ed. 27-42, 217-220, 249-250
WILLIAMS-KRAPP (W.), Die deutschen und niederländischen Legendare des Mittelalters. Studien zu ihrer Überlieferungs-, Text- und Wirkungsgeschichte (Tübingen, 1986) 394-395 (6)