narrative sources
Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1
NL0373
Cronica van gronnigerlant
15e eeuw
Kronieken
Nederlands
Dioc. Utrecht
INCIPIT
In allen dynghen ende saken, de tytlick ende verganclic synt, so moet wesen een begyn...
EXPLICIT
..., dat Groningen ghekomen is an dat stichte van Utrecht vorscr.. ffinis.
Geslacht: M- Bio: De schrijver noemt zich in het eerste gedeelte: Ende desse cronica is vorgaddert uut vele boeken ende underwijsinge vele guder luden ende van mij Johan van Lemego, borger in Groningen. Het is niet bekend welke Johan van Lemego de schrijver van ondervermelde kroniek is geweest. Volgens Blok (zie Feith ed.) gaat het om Johan Harmenszoon van Lemego, omstreeks 1440 te Groningen geboren en in 1470 genoemd als lid van het brouwersgilde aldaar. Volgens Rinzema betreft het Johan van Lemego, die in 1424 als lid van het brouwersgilde te Groningen wordt vermeld.-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:De stad Groningen - Datering:tussen 1478 en 1494 (Blok, ed. Feith); de oorspronkelijke kroniek, geschreven c. 1425, voor 9 oktober 1427, is bewerkt en aangevuld rond 1475 (Rinzema); de kroniek is meestal overgeleverd in het tweede gedeelte van de driedelige kroniek van Sicke Benninge, die omstreeks 1530 is geschreven. Rinzema en Van den Hombergh menen dat Blok ten onrechte de eveneens door Sicke Benninge opgenomen annalistische aantekeningen (1425-1478) aan Lemego heeft toegeschreven - Opdracht: /
OMVANG
/
CONTEXT
/
INHOUD
Kroniek over de periode 1110-1422, met gebeurtenissen uit de vroege geschiedenis van de stad Groningen, en met als hoofdthema de partijstrijd tussen de Schieringers en Vetkopers (1396-1422) en de verhouding tussen de stad en haar landsheer, Frederik van Blankenheim, bisschop van Utrecht.
BRONNEN
Johannes Beke, Croniken van den Stichte van Utrecht en van Hollant (Johannes de Beke, Croniken van den Stichte van Utrecht ende van Hollant (NL0551, NL0552).)
INVLOED
Eggerik Beninga, Cronica der Fresen
Johan Rengers ten Post, kroniek (de kroniek van Johan Rengers ten Post, (Haitsma Mulier no 394))
Kroniek van Sicke Benninge (Kroniek van Sicke Benninge (Haitsma Mulier no 45))
Sybe Jarichs, Een corte cronike (Sybe Jarichs, Een corte cronike (Haitsma Mulier no 260))
Ubbo Emmius, Rerum Groningensium commentarii breves.
Worp van Thabor, Chronicon Frisiae (Worp van Thabor, Chronicon Frisiae (NL0494))
MANUSCRIPTEN
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 72 D 21 (Link)
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 74 J 45 (Link)
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, KNAW CX1
Emden, Bibliothek des Ostfriesischen Landesmuseums, 11
Emden, Bibliothek des Ostfriesischen Landesmuseums, 12
Emden, Bibliothek des Ostfriesischen Landesmuseums, 19
Emden, Bibliothek des Ostfriesischen Landesmuseums, 139a
Emden, Bibliothek des Ostfriesischen Landesmuseums, 139b
Giessen, Universitätsbibliothek, 579
Groningen, Groninger Archieven, tg 835, hs. in folio 1b, hs in kwarto 208, hs. in kwarto 102 hs. in fol. 561,
Groningen, Groninger Archieven, Reg. Feith, hs. in folio 1a
Groningen, Groninger Archieven, Reg. Feith, hs. in kwarto 83
Groningen, Groninger Archieven, tg 1377, Armhuis Sitten Convent inv. nr. 882 (Link)
Groningen, Groninger Archieven, tg 619, Farmsum inv. nr. 902*
Groningen, Provinciehuis, ss. in duodecimo 2412
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 138
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 184
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 198
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 199
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 380
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 381
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 382
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 383
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 384
Groningen, Universiteitsbibliotheek, BB 41
Groningen, Universiteitsbibliotheek, BB 42
Groningen, Universiteitsbibliotheek, PE 54 (Link)
Groningen, Universiteitsbibliotheek, PE 89
Groningen, Universiteitsbibliotheek, PE 90
København, Kongelige Bibliotek (Nationalbiblioteket/ Universitetsbibliotek), Thott, Bibl. Thott., 594
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 333
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 334
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 335
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 336
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 337
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 1385
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 1386
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 1396
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 1397
Leeuwarden, Bibliotheek Fries Genootschap, 9056
Nieuw-Dordrecht, Collectie J. J. Brands, N.A.
Oldenburg, Landesbibliothek, Cim I 115 2
Weener, Ibsenbibliothek, 69
VERTALINGEN
EDITIES
BAKKER (F.J.): editie in voorbereiding
FEITH (J. A.), De kroniek van Sicke Benninge 1e en 2e deel (kroniek van Van Lemego) (Utrecht 1887) 42-152
MATTHAEUS (A.), Veteris aevi analecta seu vetera monumenta hactenus nondum visa, I (2de druk: Hagae Comitum, 1738) 67-85 (fragment)
MATTHAEUS (A.), Veteris aevi analecta seu vetera monumenta hactenus nondum visa, I (Lugduni Batavorum, 1698) 102-129 (fragment)
RINZEMA (A.), Een burger vertelt. De kroniek van Johan Lemego (Groningen 1987, onuitgegeven doctoraalscriptie RUG) 180-257
LITERATUUR
Bibliotheca Neerlandica Manuscripta
BLOK (J.), zie ed. J. A. FEITH, I-XLVII
BRUCH (H.), Supplement bij de Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de Middeleeuwen (Haarlem, 1956) 63
BRUCH, Friese kronieken 15-16
CARASSO-KOK (M.), Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen (Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap) ('s-Gravenhage,1981) nr 307
DE WIND (S.), Bibliotheek der Nederlandsche geschiedschrijvers (Middelburg, 1835) 108-109
FEITH (J. A.), ed. LV-LVIII
HAITSMA MULIER (E.O.G.), VAN DER LEM (G.A.C.), Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800 (Den Haag 1990)
MULLER (S.), Lijst van Noord-Nederlandsche kronijken, met opgave van bestaande handschriften en litteratuur (Utrecht, 1880) 56-57
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 662
REIMERS (H.), Die Quellen der Rerum Frisicarum Historia des Ubbo Emmius (Leipzig 1907, fotogr. herdr. Wiesbaden 1973) 113-121, 138-141
RINZEMA (A.J.), 'De eerste geschiedschrijvers van Groningen', in: J.W. Boersma, J.F.J. Van Den Broek en G.J.D. Offerman, eds. Groningen 1040. Archeologie en oudste geschiedenis van de stad Groningen (Bedum 1990) 217-234
RINZEMA (A.J.), 'Een burger vertelt. De kroniek van Johan van Lemego (ca. 1425)', in: B. Ebels-Hoving, C.G Santing en C.P.H.M. Tilmans, eds. Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum 1987) 61-79
RINZEMA (A.J.), 'Van Emo tot Ubbo: Groninger en Oostfriese geschiedschrijvers', in: O. Knottnerus e.a., eds. Rondom Eems en Dollard: historische verkenningen in het grensgebied van Noordoost-Nederland en Noordwest-Duitsland (Groningen, Leer 1992) 141-169 (143-150)
RINZEMA ed. 3-179
ROMEIN (J.M.), Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche geschiedschrijving in de middeleeuwen: bijdrage tot de beschavingsgeschiedenis (Haarlem, 1932) 143, 158-160
SMITHUIS (J.), ‘Lemego, Johan van’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 1014-1015
VAN DEN HOMBERGH (F.A.H.), 'Een verdienstelijk Groninger: Sicke Benninge', in: Groningen Toen (1982) 57-79
WATERBOLK (E. H.), Twee eeuwen Friese geschiedschrijving. Opkomst, bloei en verval van de Friese historiografie in de zestiende en zeventiende eeuw (Groningen, Djakarta 1952 diss. Groningen) 3-4, 21, 201
LINKS
Desiderata:


Naam van de Medewerker:
Renée Nip

Update:
2010-12-15 11:40:55