narrative sources
Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1
2194
Le chevalier délibéré
15e eeuw
Gedichten
Frans
Bourgondische Nederlanden
INCIPIT
Cy commence le prmier chapitre du traictié intitulé le Chevalier deliberé. Ainsi qu'a l'arriere saison, tant de mes jours que de l'annee, je partis hors de ma maison par une soudaine achoison, seul a par moy fors de Pensee, qui m'acompaigna la journee et me mist en ramentevance le premier temps de mon enfance.
EXPLICIT
Au bien soit pris en tous endroix de ceulx a qui il est offert par cellui qui tant a souffert. La Marche
Geslacht: M- Bio: Ridder, lid van de Bourgondische hofhouding (ca. 1422-1502). In 1485 werd hij door Maximiliaan van Oostenrijk benoemd tot ‘grant et premier maistre d’hostel’ (hofmeester) van zijn zoon, Filips de Schone. In die rol werd hij één van de mentoren van de jonge Habsburgse prins. Hij schreef veel van zijn werken met een educatief doel en een moraliserende ondertoon ten behoeve van de opvoeding van de jonge vorst. Deze werken behandelen onderwerpen zoals ridderlijkheid, regering en vorstelijk gedrag (Devaux 2003). Voorbeelden van dergelijke werken zijn de ‘Mémoires’ (NaSo O009), ‘l’Epistre pour tenir et celebrer la noble feste du Thoison d’or’ (NaSo O007), ‘le Livre de l’advis du gaige de bataille’ (NaSo O013), etc.-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Eind april 1483 - Datering: / - Opdracht:Opgedragen aan Karel de Stoute (Molinier, 1902-4)
OMVANG
338 strofes, 2624 verzen, 5 hoofdstukken
CONTEXT
Dit gedicht is geschreven ter ere van Karel de Stoute, de hertog van Bourgondië die stierf tijdens de belegering van Nancy in 1477. Het was ook een lamentatie voor alle ridders die waren gestorven en die symbool stonden voor de lovenswaardige ridderlijke waarden. In dat opzicht schreef Olivier de la Marche wellicht zijn gedicht als een lamentatie voor – volgens hem althans – de tanende Bourgondische ridderlijkheid (Caroll, 1999).
INHOUD
Dit werk is een allegorisch geschreven didactisch gedicht dat beschrijft hoe een ridder kan gered worden door middel van een queeste, waarbij een ridder de nodige kennis verwerft om zorg te dragen voor zijn lichaam en ziel, om zonde en ondeugd te vermijden en om God te beminnen. De ridder, zoals voorgesteld in het verhaal, vertrekt op zo een queeste die veel weg heeft van een pelgrimstocht. Hij onderneemt die pelgrimage omdat hij vreest voor zijn zielenheil. Nadat hij verschillende allegorische figuren die verschillende ondeugden en deugden voorstellen, heeft ontmoet, worden hem de ware ridderlijke deugden onthuld door Begrijpen, die hem zo voorbereidt op zijn laatste gevecht tegen ‘Accident’ en ‘Debile’.
BRONNEN
INVLOED
Jan Pertcheval, Den camp vander doot (NaSo-Link)
MANUSCRIPTEN
VERTALINGEN
(Engels) CARROLL (C.W.), HAWLEY WILSON (L.) (eds.), Olivier de La Marche. Le Chevalier deliberé (The resolute knight) (Medieval and Renaissance texts & studies, 199) (Tempe, 1999), 53-289 (Link)
(Middelnederlands) JAN PERTCHEVAL, Den camp vander doot (NaSo-Link)
EDITIES
BARANDA (N.), ET AL. (eds.), El cavallero determinado (reproducción facsímil) (Toledo, 2000) (facsimile)
CARROLL (C.W.), HAWLEY WILSON (L.) (eds.), Olivier de La Marche. Le Chevalier deliberé (The resolute knight) (Medieval & Renaissance texts & studies, 199) (Medieval & Renaissance texts & studies, 199) (Tempe, 1999) 53-289 (Link)
Le chevalier delibere comprenant la mort du duc de Bourgongne qui trespassa devant Nancy en Lorraine. Fait et composé par messire Olivier de la marche. Et nouvellement imprime a Paris (Paris, 1842) (Link)
Le chevalier délibéré, by Olivier de La Marche, printed at Paris in 1488; a reproduction made from the copy in the Lessing J. Rosenwald collection, Library of Congress (Washington, 1946)
LIPPMANN (F.) (ed.), Le chevalier délibéré by Olivier de la Marche (London, 1898) (Link)
PICOT (E.), STEIN (H.) (eds.), Recueil de pièces historiques imprimées sous le règne Louis XI reproduites en fac-similé avec des commentaires historiques et bibliographiques (Paris, 1923) 239-345
LITERATUUR
BOSSUAT (R.), La Poésie lyrique en France au XVème siècle (Paris, 1948) 242-243
CARON (M.-T.), 'Olivier de la Marche, Philippe de Ternant, ses protecteurs et ses amis', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 55-77
CARROLL (C.W.), 'Transformations d'un texte: les premières éditions du Chevalier deliberé', in: G. Di Steffano, R.M. Bidler (eds.), La recherce: Bilan et perspectives. Actes du colloque international, Université McGill, Montréal, 5-6-7 octobre 1998 (Montréal, 2000) 75-85
CARROLL (C.W.), HAWLEY WILSON (L.) (eds.), Olivier de La Marche. Le Chevalier deliberé (The resolute knight) (Medieval & Renaissance texts & studies, 199) (Medieval & Renaissance texts & studies, 199) (Tempe, 1999) 1-52
CLAVERIA (C.), Le chevalier delibere de Olivier de la Marche ysus versiones españolas del siglo XVI (Zaragoza, 1950)
DEGROOTE (G.) (ed.), Den camp vander doot - met inleiding, aanteekeningen en glossarium door Dr. Gilbert DEGROOTE (Antwerpen, 1948) v-ix; xxxv-xxxvi
DEVAUX (J.), 'Olivier de la Marche, moraliste et pédagogue ', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003), 29-43
DOUTREPONT (G.), La littérature française à la cour des ducs de Bourgogne Philippe le Hardi, Jean sans Peur, Philippe le Bon, Charles le Téméraire, Bibliothèque du XVe siècle, 8 (Paris, 1909; reprint: Genève, 1970) 443
HEITMANN (K.), 'Die spanischen Überstzer von Olivier de la Marches Chevalier deliberé Hernando de Acuña und Jerónimo de Urrea', in: K.-H. Körner, K. Rühl (eds.), Studia Iberica: Festschrift für Hans Flasche (Bern / München, 1973) 229-246
JONGENELEN (B.), 'Food and beverage in Le chevalier délibéré', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 47 (2007) 275-284
JONGENELEN (B.), 'Jan Pertcheval's translation of Le chevalier délibéré Den camp vander doot. Source, translation and public', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 199-212
JONGENELEN (B.), 'Vanden, x, esels, Mechelen and Burgundian literature', publications du Centre Européen d'Etudes Bourguignonnes, 44 (2004) 169-179 (174,176)
LEGARÉ (A.-M.), 'Un exemplaire hainuyer du Chevalier délibéré aux armes de Lalaing', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 171-178
LEMAIRE (J.C.), 'Entre histoire et récit allégorique: Le Chevalier délibéré d'Olivier de la Marche', Bien dire et bien aprandre: Revue de médiévistique, 22 (2004) 235-245
LIPPMANN (F.) (ed.), Le chevalier délibéré by Olivier de la Marche (London, 1898) i-xx
MOLINIER (A.), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France-Départements, XVII: Cambrai (Parijs, 1891)
MOLINIER (A.), Les Sources de l'histoire de France depuis les origines jusqu'en 1789 (4 vols.) (Paris, 1902-1904) nr. 4746
MORGAN (D.A.L.), ''The resolved gentlemen': Lewis Lewkenor, Olivier de la Marche and the concsciousness of Burgundy', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 41 (2001) 89-103
PAVIOT (J.), 'Le Chevalier détibéré d'Olivier de la Marche dans la littérature morale (XVe-XVle s.)', Publications du Centre européen d'études bourguingnonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 161-170
STEIN (H.), Étude biographique, littérarire & bibliographique sur Olivier de la Marche (Mémoires couronnés et mémoires des savants étrangers, 49) (Bruxelles, 1888)
SUTCH (S.S.), 'La production d'un manuscrit du poème intitulé Le Chevalier délibéré d'Olivier de la Marche', in: G.H.M. Claassens, W. Verbeke (eds.), Medieval manuscripts in transition: Tradition and creative recycling (Mediaevalia Lovaniensia: Studia, 36) (Leuven, 2006) 241-260
SUTCH (S.S.), 'La réception du Chevalier délibéré d'Olivier de la Marche aux XVe et XVIe siècles', Le Moyen Français, 57-58 (2005) 335-350
SUTCH (S.S.), 'Notice sur la diffusion des manuscrits du Chevalier délibéré au XVe siècle', Publications du Centre européen d'études bourguignonnes (XIVe-XVIe s.), 43 (2003) 171-178
SUTCH (S.S.), PRESCOTT (A.L.), 'Translation as transformation: Olivier de la Marche's Le chevalier délibéré and its Hapsburg and Elizabethan permutations', Comparative literature studies, 25 (1988) 281-317
LINKS
Desiderata:


Naam van de Medewerker:
Xavier Baecke

Update:
2013-05-23 12:01:43