Narrative Sources

Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1

G184

Vita prima Gertrudis en recensio altera

7e eeuw

Hagiografie

Latijn

Dioc. Luik
Frankische Rijk

INCIPIT

1) In nomine Domini nostri Iesu Christi incipit vita sanctae Geretrudis virginis.-- Prologus: Sancta et inseparabili caritate largiente, credimus atque inviolata ac stabili fide tenemus quod desiderantibus celeste patria viam tenere et terrena lucra funditus relinquere...-- Corpus: Igitur cum esset in domo parentum sancta Dei puella Geretrudis secus pedes beatae memoriae genetricis suae Ittane...-- 2) 16. kal. aprilis. Incipit vita sanctae Gertrudis virginis.-- Prologus: Sancta et inseparabili caritate largiente, credimus atque inviolata et stabili fide tenemus quod desiderantibus caelestis patriae viam et lucra terrena funditus relinquere...-- Corpus: Igitur cum esset in domo parentum sancta Dei puella Gertrudis secus pedes beatae memoriae Ittane genetricis suae...

EXPLICIT

1) ...cum divinis laudibus a sacerdotibus et Dei ancillis corpus beatissimae virginis Christi Geretrudis honorificae traditur sepulturae, ubi cotidie orationum praestantur beneficia.-- 2) ...cum divinis laudibus a sacerdotibus et ancillis Dei corpus beatissimae virginis Christi Gertrudis honorificae traditur sepulturae, ubi cotidie orationum prestantur beneficia per dominum nostrum Iesum Christum, qui regnat cum Patre et Spiritu sancto per omnia secula seculorum. Amen

Anoniem: (Naso G184)

Geslacht: M- Bio: Ierse priester-monnik van de abdij van Nijvel-Status auteur (orde, functie): Benedictijnen (OSB)

REDACTIE

Locatie:Nijvel - Datering:na 669 - Opdracht: /

OMVANG

1) 1974; 2) 1874 woorden

CONTEXT

INHOUD

Leven van Gertrudis, dochter van Pippijn I en Itta of Iduberga (BHL 4499-4500), en zuster van de heilige Begga (BHL 1083-5). Na de dood van Pippijn I stichtte Itta op advies van de missionaris Amandus een klooster te Nijvel waar zij zich met haar veertienjarige dochter Gertrudis terugtrok. Gertrudis volgde haar moeder (+652) op als abdis van de abdij. Ze stierf in 659. De oorspronkelijk tekst is kort na voltooiing stilistisch verbeterd. De tekst wordt in veel handschriften gevolgd door de Virtutes (V051) en de Continuatio daarvan (V052) (zie Krusch).

BRONNEN

klassieke auteurs (Macrobius, Sallustius, Vergilius) (Eigen ervaringen en getuigenverslagen)

INVLOED

Vita Mathildis imperatricis (Vita Mathildis imperatricis (10de eeuw, BHL 5683).)

MANUSCRIPTEN

VERTALINGEN

(Niet opgegeven) A. WELKENHUYSEN, De oudste Vita S. Gertrudis. Nieuwe uitgave, met tekstkritische en taalkundige verantwoording, vertaling en indices. 2 dln. (Leuven, 1964, onuitgegeven licentiaatsverhandeling)
(Niet opgegeven) excerpta: P. SCHOLLAERT, 'Lekenapostolaat in de VIIe eeuw of de invloed van graaf Witger en S. Amelberga, S. Reinilde, S. Aldebert en S. Goedele in de eeuw van de beslissende bekering der Franken tot het kristendom, vooral in Oud-Brabant, Oudheidkundige kring van het land van Dendermonde. Gedenkschriften, 3e reeks, 11 (1961) 177-81
(Niet opgegeven) J.A. MCNAMARA, J.E. HALBORG, Sainted women of the dark ages (Durham, 1992) 222-34

EDITIES

Acta sanctorum Belgii selecta, III (Brussel, 1785) 144-266 (Link)
Acta sanctorum ordinis sancti Benedicti, II (Parijs, 1669) 463-472 (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Mar., II (1668) 594-596 (Link)
Analecta bollandiana, 17 (1898) 166 (fragment)
KRUSCH (B.), in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Merovingicarum, 2 (Hannover, 1889) 453-464 (Link)
RYCKEL (G. A), Historia Gertrudis (Brussel, 1637) 1 (fragment)
SCHOLLAERT (P.), 'Lekenapostelen in de VIIe eeuw', in: Gedenkschriften van de Oudheidkundige Kring van het Land van Dendermonde, 3e reeks, 11 (1961) 176-180 (fragment)
SURIUS (L.), De probatis sanctorum historiis, 2 (Keulen, 1571) 302-6 (mut.)
WELKENHUYSEN (A.), De oudste Vita S. Gertrudis. Nieuwe uitgave, met tekstkritische en taalkundige verantwoording, vertaling en indices. 2 dln. (Leuven, 1964, onuitgegeven licentiaatsverhandeling)

LITERATUUR

(S.A.), 'De magno legendario austriaco', in: Analecta bollandiana, 17 (1898) 27-23
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Martii, 2 (1668) 592-594
BALAU (S.), Les sources de l'histoire de Liège au Moyen Age, Étude critique (Bruxelles, 1903) 25-7
Bibliotheca Hagiographica Latina Suppl. 3490
COTTINEAU 2079;
D'HAENENS (A.), RAGGI (A.M.), 'Gertrude', in: Bibliotheca Sanctorum, 6 (Rome, 1965) 288-291
DE MOREAU (E.), 'Nivelles', in: Lexikon für Kirche und Theologie, 7 (1962) 1013
DE MOREAU (E.), Histoire de l'Eglise en Belgique des origines au début du XIIe siècle, 1 (Brussel, 1945) 144-146, 156-1567, 174-175, 177-179
DE VINCENNES (J.), Gertrude, dame de Nivelles (Brussel/ Paris, 1954)
DELANNE (B.), Histoire de la ville de Nivelles, Annales de la Société archéologique et folklorique de Nivelles et du Brabant wallon, 14 (Nijvel, 1944)
DIERKENS (A.), 'Saint Amand et la fondation de l'abbaye de Nivelles', in: Revue du Nord, 68 (1986) 325-334
EFFROS (B.), ‘Symbolic expressions of sanctity: Getrude of Nivelles in the context of Merovingian mortuary custom’, in: Viator, 27 (1996) 1-10
FATTORI (M.T.), 'I santi antenati carolingi fra mito e storia: agiografie e genealogie come strumento di potere dinastico', in: Studi Medievali, 34 (1993) 487-561
FORGEUR (R.), 'Gertrud', in: Lexikon für Kirche und Theologie, 4 (1960) 761-762
HÄRTEL (H.), EKOWSKI (F.), Handschriften der Niedersächsischen Landesbibliothek Hannover. Mittelalterliche Handschriften in Niedersachsen, 5-6 (Wiesbaden, 1982/89) 39969
HOEBANX (J.J.), L'Abbaye de Nivelles des origines au XIVe siècle (Brussel, 1952)
Index scriptorum operumque Latino-Belgicorum Medii Aevi 1 (Bruxelles, 1973) 13 en 17;
KRUSCH (B.), in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Merovingicarum, 2 (Hannover, 1889) 447-452
MADOU (H.M.), 'Gertrudis van Nijvel', in: Nieuw Biografisch Woordenboek, 4 (1970) 361-387
MADOU (M.J.H.), ''S. Gertrude de Nivelles', in: Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, 20 (1984) 1065-1068
MADOU (M.J.H.), De heilige Gertrudis van Nijvel. Bijdrage tot een iconografische studie. Inventaris van de Gertrudisvoorstellingen. Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Schone Kunsten XXXVII/29 (Brussel, 1975)
MCNAMARA (J.A.), 'A Legacy of Miracles: Hagiography and Nunneries in Merovingian Gaul', in: J. Kirschner, S.F. Wemple, eds. Women of the Medieval World. Essays in honor of John H. Mundy (Oxford, 1985) 36-52
MCNAMARA (J.A.), HALBORG (J.E.), Sainted women of the dark ages (Durham, 1992) 220-222
Monasticon belge, IV/1 (Bruges/Liège: Abbaye de Maredsous, 1890-1993) 269-70
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 1339-40
SCHEMMEL (B.), 'Sankt Gertrud in Franken. Sekundaere Legendenbildung zn Kultstaetten', in: Würzburger Diozesangeshichtsblätter, 30 (1968) 7-153
SCHIEFFER (R.), Die Karolinger (Stuttgart/Berlin/Köln, 1992) 18-22
SCHOLLAERT (P.), 'Lekenapostolaat in de VIIe eeuw of de invloed van graaf Witger en S. Amelberga, S. Reinilde, S. Aldebert en S. Goedele in de eeuw van de beslissende bekering der Franken tot het kristendom, vooral in Oud-Brabant, Ie deel: Historisch belang en bronnen', in: Oudheidkundige kring van het land van Dendermonde. Gedenkschriften, 3e reeks, 11 (1961) 174-5
STOCQ (A.F.), Vie critique de sainte Gertrude (Nijvel, 1931)
STRACKE (D.A.), 'Oud en nieuw over de Vita Geretrudae', in: Ons geestelijk erf, 10 (1936) 48-84, 123-55, 435-55
TOMEA (P.), ‘Corpore quidem iuvencula sed animo cana la passio Agnetis BHL 156 e il topos della puella senex nell’agiografia mediolatina’, in: Analecta bollandiana, 128 (2010) 33-34
VAN DER ESSEN (L.), Etude critique et littéraire sur les Vitae des saints mérovingiens de l'ancienne Belgique, Université de Louvain. (Recueil de travaux d'histoire et de philologie, 1e série, 17) (Leuven/Paris, 1907) 39904
VAN UYTFANGHE (M.), 'Gertud von Nivelles', in: Lexikon des Mittelalters, 4 (1989) 1355-1356
WATTENBACH (W.), HOLTZMANN (R.) en SCHMALE (F.-J.), Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter. Die Zeit der Sachsen und Salier, 1 (Köln/Graz, 1967) 122-123
WAUTERS (A.), 'Gertrude', in: Bibliographie nationale, 7 (Brussel, 1883) 680-684
WELKENHUYSEN (A.), De oudste Vita S. Gertrudis. Nieuwe uitgave, met tekstkritische en taalkundige verantwoording, vertaling en indices. 2 dln. (Leuven, 1964, onuitgegeven licentiaatsverhandeling)
WERNER (M.), 'Gertrude', in: Lexikon für Kirche und Theologie, 4 (1995) 539
WERNER (M.), 'Zur Verwandschaft des Bischofs Modoald von Trier', in: Jahrbuch für westdeutsche Landesgeschichte, 4 (1978) 12785
WERNER (M.), Der Lütticher Raum in frühkarolingischer Zeit. Untersuchungen zur Geschichte einer karolingischen Stammlandschaft, Veröffentlichungen des Max-Planck-Instituts für Geschicht, 62 (Göttingen, 1980)
ZENDER (M.), Räume und Schichten mittelalterlicher Heiligenverehrung in ihrer Bedeutung für die Volkskunde. Die Heiligen des mittleren Maaslandes und der Rheinlande in Kultgeschichte und Kultverbreitung (Düsseldorf 1959) 89-143

LINKS

Desiderata:

Naam van de Medewerker:
Renée Nip

Update:
2011-05-31 09:58:48