Locatie:Sint-Amandusabdij te Elno - Datering:907 (Platelle 1982, 1990) - Opdracht:Opgedragen aan bisschop Steven van Luik. De eigenlijke opdrachtgevers van het werk waren de clerici en kloosterzusters van Marchiennes. (Ugé 2005)

/

Hucbaldus schreef het werk op vraag van de clerici en kloosterzusters van Marchiennes om een leven over hun patroonheilige te schrijven. Hoewel Hucbaldus aanvankelijk weigerde om het heiligenleven te schrijven aangezien er geen bronnen waren over haar, konden de kloosterlingen hem overtuigen door hem tekstfragmenten aan te bieden (Ugé 2005).

Levensbeschrijving van de H. Rictrudis, abdis van Marchiennes (+12 mei ca. 668). Rictrude was afkomstig van een adellijke familie uit Gascogne. In de periode 629-632 huwde ze Adalbald, een lid van het koninklijk hof; met hem kreeg ze vier kinderen: Maurontus, Clotsinde, Eusebia en Adalsind. Toen haar echtgenoot werd vermoord, trad ze in bij de gemengde kloostergemeenschap van Marchiennes, een stichting van de heilige Amandus (ca. 640). Zo wist ze aan een gedwongen tweede huwelijk te ontsnappen. In de periode 644-651 wordt ze abdis van de gemeenschap tot aan haar dood (Ugé 2005). Haar vita omvat haar levensverhaal verweven met de nevenverhalen van haar kinderen Maurontus en Eusebia die, net zoals hun moeder, in het kloosterleven zijn getreden.

Alcuinus, Vita Richarii (vooral met betrekking tot het onderdeel over Maurontus)
Aldhelmus, De virginitate
Isidorus van Sevilla, Etymologiae
Vita Amandi (NaSo-Link)
Jonas van Orléans, De Institutione Laicali (II. 1-5)
Amalarius van Metz, Liber Officialis
Isidorus van Sevilla, De Ecclesiasticis Officiis
Gesta Dagoberti (?)

Johannes Elnonensis, Vita metrica sanctae Rictrudis
Johannes Elnonensis, Vita Eusebiae
Johannes Elnonensis, Vita Eusebiae metrica

Brussel/Bruxelles, Koninklijke Bibliotheek/Bibliothèque Royale, 9119
Douai, Bibliothèque Municipale, 151 (Link)
Douai, Bibliothèque Municipale, 836 (Link)
Douai, Bibliothèque Municipale, 846 (Link)
Douai, Bibliothèque Municipale, 849 (Link)
Saint-Omer, Bibliothèque de l’Agglomération, 716 (Link)

(Frans) exc. cfr. Platelle (1982) 220.

Acta sanctorum ordinis sancti Benedicti, II (Parijs, 1669) 939-950 (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Belgii, IV (Brussel, 1787) 488-503 (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Feb., I (1658) 299 (fragment) (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Feb., I (1863, 3e druk) 302 (fragment) (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Mai., III (1680) 81-89 (Link)
Acta sanctorum quotquot toto orbe coluntur, Mai., III (1866, 3e druk) 81-88 (Link)
LEVISON (W.), in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Merovingicarum, 6 (Hannover-Leipzig, 1913, 1913) 93-94 (ep.) (Link)
MIGNE (J.-P.), Patrologia latina, CXXXII (Paris, 1853) 829-848 (Link) (Link) (Link)
Recueil des historiens des Gaules et de la France, 3 (Paris, 1741) 536-539 (Link) (Link)
SURIUS (L.), De probatis sanctorum historiis, 3 (Köln, 1572) 230-238
SURIUS (L.), De probatis sanctorum historiis, 3 (Köln, 1579) 276-284
SURIUS (L.), De probatis sanctorum historiis, 4 (Keulen, 1618) 177-181

Bibliotheca Hagiographica Latina Suppl. nr. 7247
Bibliotheca Sanctorum, 11 181-182
BÖHNE (W.), in: Lexikon für Kirche und Theologie, 8 (1963) 1303
CHARTIER (Y.), 'Hucbald de S.-Amand', in: Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, 25 (Paris, 1925) 40-44
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2189-2190
COENS (M.), 'Recueil d'études bollandiennes', in: Subsidia Hagiographica, XXXVII (Brussel, 1963) 273-276, 278, 280-281
DE GAIFFIER (B.), 'Etudes critiques d'hagiographie et d'iconologie', in: Subsidia Hagiog raphica, XLIV (Brussel, 1967) 417
DE SMEDT (C.), in: Biographie Nationale, 19 (1907) 306-311
DELMAIRE (B.), 'Un état des recettes affermées de l'abbaye de Marchiennes en 1269-1270', in: Sacris Erudiri, 24 (1980) 265-287 (266)
DEUG-SU (I.), 'La Vita Rictrudis di Ubaldo di Saint-Amand: un' agiografia intellettuale e i santi imperfetti', in: Studi medievali, reeks 3, 31 (1990) 545-582
FRIS (V.), 'Essai d'une analyse des Commentarii sive Annales rerum Flandricarum (Annales Flandriae, 1561) de Jacques de Meyere. Pars I: Examen des sources des Annales Flandriae', Université de Gand, Recueil de travaux publiés par la Faculté de philosophie et lettres, 37 (1908) 25
LEVISON (W.), 'Vita Rectrudis sanctimonialis Marcianensis', in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores Rerum Merovingicarum, 6 (Hannover-Leipzig, 1913, 1913) 91-92
MOLINIER I 152-153
NAZET (J.), 'Crises et réforme dans les abbayes hainuyères du IXe au début du XIIe siècle', in: Mélanges Arnould (Mons, 1983) 476-478
PLATELLE (H.), 'Crime et châtiment à Marchiennes. Etude sur la conception et le fonctionnement de la justice d'après les Miracles de sainte Rictrude (XIIe s.)', in: Sacris Erudiri, 24 (1980) 155-202
PLATELLE (H.), 'Hucbald de Saint-Amand', in: Nouvelle Biographie Nationale, 2 (Brussel, 1990) 225-228
PLATELLE (H.), 'Hucbald', in: G. Jacquemet, ed. Catholicisme. Hier, aujourd'hui, demain, 5 (Paris, 1962) 1001-1002
PLATELLE (H.), 'La religion populaire entre la Scarpe et la Lys d'après les miracles de sainte Rictrude de Marchiennes (XIIe siècle)', in: H. Roussel, F. Suard, eds. Alain de Lille, Gautier de Châtillon, Jakemart Giélée et leur temps (Lille, 1980) 365-402
PLATELLE (H.), 'Le peuple franc et Clovis vus par Hucbald de Saint-Amand en 907 - La Vita Rictrudis', in: Childéric-Clovis 1500e anniversaire 482-1982. Tournai (Doornik, 1982) 220-222
PLATELLE (H.), 'Marchiennes', in: Catholicisme, VIII 414-416
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 1549
POTTHAST (A.), Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi, V (Roma, 1962-) 572-574
REUSENS (E.-H.-J.), 'Hucbald de Saint-Amand', in: Biographie Nationale, 9 (Brussel, 1886-7) 612-621
SMITH (J.M.H.), ‘A Hagiographer at Work: Hucbald and the Library at Saint-Amand’, in: Revue bénédictine, 106 (1996) 151-171 (passim)
SMITS VAN WAESBERGHE (J.), 'Hucbald', in: Lexikon für Theologie und Kirche, 5 (Freiburg, 1960 2de druk) 505
SNIJDERS (T.), 'Textual Diversity and Textual Community in a Monastic Context. The Case of Eleventh-century Marchiennes ', Revue d'histoire écclésiastique, 107 (2012) 897-930
UGÉ (K.), Creating the Monastic Past in Medieval Flanders (York, 2005) 95-161
VAN WERVEKE (H.), 'Het bisdom Terwaan van den oorsprong tot het begin der veertiende eeuw', Université de Gand. Recueil de travaux publiés par la Faculté de philosophie et lettres 52 (1924) 25, 28
WERNER (K.F.), 'Andreas von Marchiennes und die Geschichtsschreibung von Anchin und Marchiennes in der zweiten Hälfte des 12. Jahrhunderts', in: Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters, 9 (1952) 414-423