13e-18e eeuw
Kronieken
Latijn
Dioc. Kamerijk
Graafschap Vlaanderen
INCIPIT
Prologus: Quoniam servare nunc in memoria cuncta que pretereunt non sunt ab homine ista...-- Corpus: Prima etas est ab Adam usque ad Noe et habet hominum generationes decem, habet annos secundum Ebreos mille sexcentos...
EXPLICIT
...Ego Johannes de Thielrode monachus Sancti Bavonis ad istud consilium apud Compendium cum reverendo patre nostro domino Petro archiepiscopo Remensi interfui et propria manu hec predicta scripsi.
Geslacht: M- Bio: monnik van de Sint-Baafsabdij te Gent (?midden 13de eeuw).-Status auteur (orde, functie): Benedictijnen (OSB)
REDACTIE
Locatie:Sint-Baafsabdij te Gent - Datering:waarschijnlijk 1294-1298; de eerste fase gaat tot 1294, in de tweede fase wordt de kroniek verbeterd en vervolgd tot in 1298 (Lambert). Marginale notities uit de dertiende eeuw, aangevuld met latere nota's - Opdracht: /
OMVANG
/
CONTEXT
/
INHOUD
Mengeling van een wereldgeschiedenis en een geschiedenis van de Gentse Sint-Baafsabdij vanaf de schepping tot in 1298. De kroniek bevat details over de 13de-eeuwse geschiedenis van Vlaanderen en Brabant: o.a. de slag van Westkapelle, de slag van Woeringen (1288), het geschil tussen de Franse koning en de graaf van Vlaanderen en gegevens over het Concilie van Compiègne in 1292 (waaraan de auteur zegt deelgenomen te hebben en waarvan hij enkele acten reproduceert). Het verhaal van het kanaal dat Otto de Grote zou hebben laten aanleggen als scheidingslijn tussen het Duitse keizerrijk en het Franse koninkrijk en tevens dat van de constructie van een "castellum" op de plaats waar Leie en Schelde samenvloeien heeft de auteur verzonnen.
BRONNEN
klassieke auteurs (Macrobius, Sallustius, Vergilius) (necrologia van de Sint-Baafs-en de Sint-Pietersabdij; documenten uit de archieven van deze abdijen; pauselijke en koninklijke charters)
Genealogia ducum Brabantiae (Genealogia ducum Brabantiae ampliata)
Isidorus van Sevilla (Isidorus Hispalensis)
Jacobus de Voragine, Legenda aurea
Lambertus S. Audomari, Liber Floridus (Lambertus S. Audomari, Chronicon Normannorum en Genealogia comitum Flandriae (beide in het Liber Floridus))
Martinus Polonus, Chronicon summorum pontificum atque imperatorum Romanorum (Martinus Polonus, Chronicon pontificum et imperatorum)
Miracula S. Bavonis (10de eeuw) (Miracula Sancti Bavonis)
Paulus Orosius
Paulus Diaconus, Historia Romana
Translatio Sancti Bavonis
Vita Amandi (Vitae Sancti Amandi, Vitae Sancti Macharii, Vitae Sancti Lamberti) (
NaSo-Link)
Vita Bavonis (Vita Sancti Bavonis)
Vita Lamberti (9de-10de eeuw) (Vitae Sancti Lamberti)
Vita Landoaldi (Vitae Sancti Landoaldi, Vitae Sancti Amandi, Vitae Sancti Macharii, Vitae Sancti Lamberti)
Vita Landradae (Vita Sanctae Landradae)
Vita Macharii (Vitae Sancti Macharii, Vitae Sancti Lamberti)
Vita Livini (Vitae Sancti Livini, Vitae Sancti Landoaldi, Vitae Sancti Amandi, Vitae Sancti Macharii, Vitae Sancti Lamberti)
INVLOED
Annales Sancti Bavonis
Chronicon Sancti Bavonis
Chronicon Sancti Petri Blandiniensis
De exordio civitatis Gandensis (De exordio civitatis Gandensis(Fris 1907))
Jan van Boendaele, Brabantsche Yeesten (Jan van Boendale, De Brabantsche Yeesten)
MANUSCRIPTEN
VERTALINGEN
EDITIES
BETHMANN (L.C.), 'Genealogia comitum Flandriae', in: Monumenta Germmaniae Historica. Scriptores, 9 (Hannover, 1851) 334-336
HELLER (J.), 'Johannis de Thielrode Chronicon', in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, 25 (Hannover, 1880) 559-584 (
Link)
VAN LOKEREN (A.), Chronique de S. Bavon à Gand, par Jean de Thielrode (1298) (Gent, 1835) 28856
WARNKÖNIG (L.A.), Flandrische Staats-und Rechtsgeschichte bis zum Jahr 1305, 1 Anhang (Tübingen, 1835; reprint: Wiesbaden, 1967) 63-66 (fragment)
WILLEMS (J.F.), Chronique en vers de Jean van Heelu, ou relation de la bataille de Woeringen - Rymkronyk van Jan van Heelu betreffende den slag van Woeringen, van het jaar 1288, ARB, CRH, Publications in-4, (1)/ Collection de chroniques belges inédites (Brussel, 1836) 348-351
LITERATUUR
BOUSSAUW (J.), ‘Het braken van kikkers en padden’, in: Biekorf, 110 (2010) 331
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2500
DE GRIECK (P.-J.), ‘L'historiographie à Tournai à la fin du Moyen Âge: le manuscrit-recueil de Mathieu Grenet (1452-1503) et ses sources’, in: Revue belge de philologie et d’histoire/Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis, 84 (2006) 271-306 (242)
DE RIDDER (P.), 'De ontluiking van het Brabants nationaal gevoel (1261-1312)', in: Brabant (1982) 42036
DE RIDDER (P.), 'Psychologie en geschiedenis: hertog Jan I van Brabant (1267-1294)', in: Eigen Schoon en De Brabander, 62 (1979) 155-182
DE SMET (J.-J.), Recueil des chroniques de Flandre - Corpus chronicorum Flandriae, 1, ARB, CRH, Publications in-4, (3)/ Collection de chroniques belges inédites (Brussel, 1837) XXVIII, XXXVIII
DE VLAMINCK (A.), 'Les origines de Gand', in: Mémoires couronnées de l'Académie de Belgique, 45 (1891) 69-71
DEROLEZ (A.), 'Scriptorium en bibliotheek tijdens de middeleeuwen', in: G. Declercq, ed. Ganda et Blandinium. De Gentse abdijen van Sint-Pieters en Sint-Baafs (Gent, 1997) 153 (147-160)
FRIS (V.), Bibliographie de l'histoire de Gand depuis les origines jusqu'à la fin du XVe siècle, Société d'histoire et d'archéologie de Gand. Publication extraordinaire, 2 (Gent, 1907) 36 nr. 52, 43 nr. 58, 52-54 nrs. 69-72
GRIERSON (P.), 'The Early Abbots of St. Bavo's of Ghent', in: Revue bénédictine, 49 (1937) 29-61
HAVENITH (A.), Quelques passages de la chronique de Saint-Bavon de Jean de Thielrode, suivis de commentaires (Gent, 1902)
HELLER (J.), 'Johannis de Thielrode Chronicon', in: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, 25 (Hannover, 1880) 557-559
HOLDER-EGGER (O.), 'Zu den Heiligengeschichten des Genter St Bavoskloster', in: Historische Aufsätze dem Andenken an Georg Waitz gewidmet (Hannover, 1886) 659
LAMBERT (V.), 'Chronicles of Flanders 1200-1500. Chronicles written independently from 'Flandria Generosa'', in: Verhandelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, 19 (Gent, 1993) 19-33
LAMBERT (V.), De Kronieken van Vlaanderen 1164-1520: een overzicht, met bijzondere aandacht voor hun basis, de 'Genealogia comitum Flandriae' (Flandria Generosa), 2, Licentiaatsverhandeling (Gent, 1988) 171-178
LE CLERC (V.), 'Jean de Thielrode', in: Histoire littéraire de la France, 21 (Parijs, 1847) 80-86
LORENZ (O.), Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter seit der Mitte des dreizehnten Jahrhunderts, 2 (Berlin, 1887 3de druk; reprint: Graz, 1966) 21
MAZEURE (N.), 'Het 'Chronicon' van Johannes van Thielrode: een Baafse kruisbestuiving tussen historiografie en diplomatisch bronnenmateriaal', in: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, 55 (2001) 93-134
MAZEURE (N.), 'Regressie in de laatmiddeleeuwse monastieke geschiedschrijving? De casus van de Gentse benedictijnenabdijen Sint-Baafs en Sint-Pieters', in: Revue belge de philologie et d’histoire/Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis, 84 (2006) 217-242 (221)
MAZEURE (N.), ‘Johannes of Thilrode’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 925-926
MOEGLIN (J.-M.), ‘Saint-Bavon de Gand et l’identité flamande à la fin du moyen âge’, in: Retour aux sources. Textes, etudes et documents d’histoire médiévale offerts à Michel Parisse (Paris, 2004) 927-941
MOLINIER (A.), Les Sources de l'histoire de France depuis les origines jusqu'en 1789 (4 vols.) (Paris, 1902-1904) nr. 1830, 2886
Monasticon belge, VII/1 (Bruges and Liège: Abbaye de Maredsous, 1890-1993.) 11, 25
PERTZ (G.H.), 'Geschichtschreiber 160. Iohannis de Tilerode chronicon S. Bavonis', in: Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde, 7 (1839) 684-687
PIRENNE (H.), 'Thielrode (Jean de)', in: Biographie Nationale, 24 (Brussel, 1926-9) 823-824
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 665
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi, VI, 420
VAN LOKEREN (A.), Histoire de l'abbaye de Saint-Bavon et de la crypte de Saint-Jean à Gand (Gent 1855)
VAN LOKEREN (A.), Jean de Thielrode Chronique de Saint-Bavon à Gand (1298) (Gent, 1835) I-XI
VAN MIERLO (J.), De letterkunde van de Middeleeuwen, 1, Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, 1 ('s-Hertogenbosch-Brussel, 1949 2de druk) 286
VAN NUFFEL (H.), 'Jan I, Hertog van Brabant. Persoonlijkheid en legende', in: Brabant (1966) 20-27
VAN NUFFEL (H.), 'Jan I, Hertog van Brabant. Persoonlijkheid en legende', in: Brabant (1968) 33-39
VANDERPUTTEN (S.), 'Clusterpatronen in de middeleeuwse monastieke historiografie', in: Revue belge de philologie et d’histoire/Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis, 75 (2000)
VANDERPUTTEN (S.), 'De kroniek van prior Olivier de Langhe osb als exponent van de hagio-historiografie, een verloren subgenre uit de vijftiende-eeuwse geschiedschrijving', in: Ons Geestelijk Erf, 73 (1999) 178-197
VANDERPUTTEN (S.), 'From sermon to science: monastic prologues from the southern Low Countries as witnesses of historical consciousness (10th-15th centuries)', in: W. Verbeke, et al. (eds.), Medieval Narrative Sources: A gateway into the medieval mind (Mediaevalia Lovaniensia Series I: Studia, 34) (Leuven, 2005) 37-54
VANDERPUTTEN (S.), ‘Benedictine local Historiography from the Middle Ages and its written Sources: Some structural Observations’, in: Revue Mabillon, n.s. 15 (t.76) (2004) 107-129 (passim)
VANDERPUTTEN (S.), Sociale perceptie en maatschappelijke positionering in de middeleeuwse monastieke historiografie (8ste-15de eeuw) (Brussel, 2001) (Algemeen Rijksarchief, Studia, 87)
WARNKÖNIG (L.A.), Flandrische Staats-und Rechtsgeschichte, 1 (Tübingen, 1835; reprint: Wiesbaden, 1967) 47-51
WAUTERS (A.), 'Le Château impérial de Gand et la Fosse Othonienne', in: Bulletins de l'Academie Royale de Belgique, 56 (1886) 165-189
WILLEMS (J.F.), Rymkronyk van Jan van Heelu betreffende den slag van Woeringen, van het jaer 1288 - Chronique en vers de Jan van Heelu ou, Relation de la bataille de Woeringen', ARB, CRH, Publications in-4/ Collection de chroniques belges inédites (Brussel, 1836) 348
LINKS
Desiderata:
Naam van de Medewerker:
Marit Gypen
Update:
2012-06-12 17:02:29