narrative sources
Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1
J006
Sinte Franciscus leven
13e eeuw
Hagiografie
Nederlands
Dioc. Doornik
Graafschap Vlaanderen
INCIPIT
Prologus: Dese werelt trect ten ende,/ Als mi dinct, met groter scende...-- Corpus: Een man was tAssise inde port,/ Die men Fransoise nomen hoort...
EXPLICIT
...Bringen moete te rechte leitsage,/ Die behoudre, Jhesus Karst.
Geslacht: M- Bio: aanvaardbare hypothese (van Oostrom, Berteloot 1992): geboren in centraal of westelijk West-Vlaanderen (Bruxambacht), circa 1230, vanaf kort vóór 1260 tot na circa 1266 verblijf op het eiland Voorne als koster van Maerlant, hierna terug naar Vlaanderen, vermoedelijk Damme; het is onwaarschijnlijk dat hij er schepenklerk was; hij was wel "klerk" (in de betekenis van "wetenschapper, geleerde") en had mogelijk de lagere geestelijke wijdingen ontvangen (?ca. 1230/+na 1293).-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie:Vlaanderen, vermoedelijk Damme (van Oostrom 1996) - Datering:voltooid ca. 1275 (van Oostrom 1985 en 1996, Janssens 1985, Biemans 1993) - Opdracht:in opdracht van de minderbroeders van Utrecht, opgedragen aan broeder Alaerd (J. Van Mierlo)
OMVANG
oorspronkelijk 10552 verzen, waarvan er 10545 overgeleverd zijn
CONTEXT
/
INHOUD
Middelnederlandse vertaling van de Legenda sancti Francisci van Bonaventura, een levensbeschrijving van de H. Franciscus van Assisi (1181/2-+3 oktober 1226) in twee delen: het eerste deel handelt over de levensloop, de deugden, de wondtekenen en de overbrenging van de heilige, het tweede deel behandelt de wonderen na zijn dood. Jacob van Maerlant voegde naast een gedeelte van de proloog (vs. 1-92) en geheel de epiloog (vs. 10539-10545) nog vier stukken aan zijn vertaling toe: over de armoede (vs. 357-390), over Elias (vs. 1657-1690), over Thau (vs. 1983-2008) en over de arme weduwe in het evangelie (vs. 4851-4888).
BRONNEN
Bonaventura, Legenda sancti Francisci
INVLOED
MANUSCRIPTEN
VERTALINGEN
EDITIES
MAXIMILLIANUS (P.), Sinte Franciscus leven van Jacob van Maerlant, 1, Zwolse drukken en herdrukken voor de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 7 (Zwolle, 1954) 35-331
TIDEMAN (J.), Leven van Sint Franciscus door Jacob van Maerlant, Werken uitgegeven door de Vereeniging ter bevordering der oude Nederlandsche letterkunde, 4/3 (Leiden, 1847); 5/2 en 5/4 (Leiden, 1848)
LITERATUUR
BERTELOOT (A.), 'Was Jacob van Maerlant schepenklerk te Damme?', in: Vlaanderen, 42/5 (1993) 241-244
BIEMANS (J.A.A.M.), 'Maerlant in stukken en beetjes. De handschriftelijke overlevering van Jacob van Maerlants werken, met speciale aandacht voor de Spiegel historiael', in: Vlaanderen, 42/5 (1993) 253-258
BIESHEUVEL (I.), ‘Jacob van Maerlant’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 897-898
CHEVALIER (U.), Répertoire des sources historiques du Moyen-age. Bio-bibliographie (Paris, 1877-1886. 1888 II) 2946-2947;
CLAASSENS (G.H.M.), 'Jacob van Maerlant on Muhammad and Islam', in: J.V. Tolan, ed. Medieval Christian Perceptions of Islam. A Book of Essays (New York en Londen, 1996) 211-242
DE BRUIN (C.C.), 'Jacob van Maerlant: een gelovige revolutionair of een revolutionair gelovige', in: Geloof en Revolutie. Kerkhistorische kanttekeningen bij een actueel vraagstuk aangeboden aan Professor Dr. W.F. Dankbaar op zijn zeventigste verjaardag (Amsterdam, 1977) 51-64
DE VREESE (W.), LIEFTINCK (G.I.), 'Bouwstoffen', in: E. Verwijs, J. Verdam, eds. Middelnederlandsch Woordenboek, 10 ('s-Gravenhage, 1927-1952) nrs. 304, 458, 1436
DESCHAMPS (J.), Middelnederlandse handschriften uit Europese en Amerikaanse bibliotheken. Tentoonstelling ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de koninklijke Zuidnederlandse maatschappij voor taal-en letterkunde en geschiedenis. Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert I, 24 okt-24 dec 1970, Catalogus (Leiden, 1972, 2de druk)
DETMERS (T.D.), Aanteekeningen op de Middelnederlandsche berijming van Sinte Franciscus' leven (Groningen, 1894)
ETIENNE (F.), 'Het 'Museum van Maerlant' in Damme', Vlaanderen, 42/5 (1993) 245-246
FRANCK (J.), 'Collation der Handschrift von Sinte Franciscus leven', TNTL, 4 (1884) 100-110
HELLINGA (G.W.) en KAMPSTRA (A.), 'De Costere of die coster?', in: Wetenschappelijke Tijdingen, 16 (1956) 39934
HEYER (M.), 'Maerlant's leven van Sint-Franciscus', Tijdschrift voor Taal en Letteren, 22 (1934) 114-136
HOFFMAN VON FALLERSLEBEN (H.), 'Over de oude Hollandsche letterkunde', Algemeene Konst-en Letterbode, 2 (1821) 374
JANSSENS (J.) en HOOGERHUIS (S.S.), 'Maerlant, Jacob van', in: G.T. van Bork en P.J. Verkruijsse, eds. De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs (Weesp, 1985) 367-368
JANSSENS (J.D.), '1300', in: Noord en Zuid overdwars. Grensverkeer in de Nederlandse letteren van nu en toen, Literatuur, 2/6 (1985) 356-361
KALFF (G.), Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde, 1 (Groningen, 1906) 284-285, 340; 416-417, 481-482
KRUITWAGEN (B.), 'De Middelnederlandsche handschriften over het leven van Sint Franciscus en zijn eerste gezellen', De Katholiek, 128 (1905) 162-163 (151-191)
LAMBRECHT (D.), 'Werd Jacob van Maerlant door de synode veroordeeld?', in: Biekorf, 82 (1982) 253-260
MAXIMILIANUS (P.), 'Bij het Sint Franciscus' leven van Maerlant', Tijdschrift voor Taal en Letteren, 24 (1936) 5-50, 89-118
MAXIMILIANUS (P.), 'Datering en herkomst van Maerlant's Sinte Franciscus' leven', Leuvense Bijdragen, 41 (1951) 117-119 (ms. Leiden, 101)
MAXIMILIANUS (P.), 'De auteur van het berijmde Mnl. Franciscus' Leven', OGE, 21 (1947) 304-311
MAXIMILIANUS (P.), 'Jacob, die Coster van Merlant', Tijdschrift voor Taal en Letteren, (1948) 40087
MAXIMILIANUS (P.), Het handschrift van het oudste Nederlandse leven van Sint-Franciscus, Franciscaans Leven, 35 (1952) 13-20, 53-60
MAXIMILIANUS (P.), Sinte Franciscus leven van Jacob van Maerlant, 1, Zwolse drukken en herdrukken voor de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 7 (Zwolle, 1954) 9-34, 339-583
MONE (F.J.), Übersicht der niederländischen Volks-Literatur älterer Zeit (Tübingen, 1838; anast. reprint: Amsterdam, 1970) 96 nr. 65
NOTERDAEME (J.), 'Het Maerlandt probleem', in: Ons Heem, 14/6 (1960) 203-219
PEETERS (H.C.), 'Nieuwe inzichten in de Maerlantproblematiek', in: Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal-en Letterkunde en Geschiedenis. Handelingen, 18 (1964) 249-285
POTTHAST (A.), Bibliotheca Historica Medii Aevi, Wegweiser durch die Geschichtswerke des europäischen Mittelalters bis 1500, I (Berlin, 1896) 757-758;
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi, VI, 499-501
RUH (K.), Bonaventura deutsch. Ein Beitrag zur deutschen Franziskaner-Mystik und -Scholastik, Bibliotheca Germanica, 7 (Bern, 1956) 70
SERRARENS (A.), 'Kommunisme in de Middelnederlandse Letterkunde', Tijdschrift voor Taal en Letteren, 16 (1928) 1-32, 77-127
SERRURE (C.A.), Geschiedenis der Nederlandsche en Fransche letterkunde in het graefschap Vlaenderen, van de vroegste tyden tot aen het einde der regering van het huis van Burgondie (Gent, 1855) 160-202
SEYS (R.), 'Van Maerlant Jacob', in F. Bonneure e.a., eds. Lexicon van Westvlaamse schrijvers, 1 (Torhout, 1984) 89
SONNEMANS (G.), Functionele aspecten van Middelnederlandse versprologen (Boxmeer, 1995)
TIDEMAN (J.), Leven van Sint Franciscus door Jacob van Maerlant, Werken uitgegeven door de Vereeniging ter bevordering der oude Nederlandsche letterkunde, 5/4 (Leiden, 1848) V-VII
VAN ANROOIJ (W.), Helden van weleer, De Negen Besten in de Nederlanden, 1300-1700 (Amsterdam, 1997) 71
VAN DEN BERG (E.), 'Genre en gewest. De geografische spreiding van de ridderepiek', in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal-en Letterkunde, 103 (1987) 17-21
VAN DEN BERG (E.), BERTELOOT (A.), 'Taalgeografische variabelen in Middelnederlandse rijmen', in Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991 238-273
VAN DEN BERG (E.), Middelnederlandse versbouw en syntaxis, Ontwikkelingen in de versificatie van verhalende poëzie ca. 1200-ca. 1400 (Utrecht, 1983)
VAN DRIEL (J.), 'Een streven naar kunst. Formele vernieuwingen in de Middelnederlandse literatuur omstreeks 1300', Spiegel der letteren, 53 (2011) 1-28
VAN DRIEL (J.M.), Meesters van het woord. Middelnederlandse schrijvers en hun kunst (Hilversum, 2012)
VAN MIERLO (J.), De letterkunde van de Middeleeuwen, 1, Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, 1 ('s-Hertogenbosch-Brussel, 1949 2de druk) 193-194, 302-304, 308, 316-324
VAN MIERLO (J.), Het leven van Sint-Franciscus (Damme, 1949)
VAN MIERLO (J.), Jacob van Maerlant. Zijn leven, zijn werken, zijn betekenis, Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal-en Letterkunde, 3e reeks, 25 (Turnhout, 1946) 7-13, 54-55, 131-150
VAN OOSTROM (F.P.), 'Jacob van Maerlant, toen en nu', in: Vlaanderen, 42/5 (1993) 234-240
VAN OOSTROM (F.P.), 'Jacob van Maerlant: een herwaardering', in: Literatuur, 2/4 (1985) 190-197
VAN OOSTROM (F.P.), De waarde van het boek (Amsterdam, (1994) 20
VAN OOSTROM (F.P.), Maerlants wereld (Amsterdam, 1996) 509-539 (literatuurlijst), passim
WARNAR (G.), 'Men of letters: medieval Dutch literature and learning', in: L. Cesalli, et al. (eds.), University, council, city: Intellectual culture on the Rhine (1300-1500). Acts of the XIIth international colloquium of the Société Internationale pour l'Etude de la Philosphie Médiévale, Freiburg im Breisgau, 27-28 October 2004 (Turnhout, 2007) 221-246
LINKS
Desiderata:


Naam van de Medewerker:
Jan Van Schaftingen
Marit Gypen
An-Katrien Hanselaer

Update:
2014-06-02 10:36:17