narrative sources
Print | Sluit venster | NaSo 1 van 1
J009
Vanden lande van Oversee
13e eeuw
Gedichten
Nederlands
Dioc. Doornik
Dioc. Utrecht
Graafschap Vlaanderen
INCIPIT
Kersten man, wats di gheschiet?/ slaepstu? hoe ne dienstu niet...
EXPLICIT
...dat der zielen te min mach gruwen/ van sathanase, den fellen ruwen.
Geslacht: M- Bio: aanvaardbare hypothese (van Oostrom, Berteloot 1992): geboren in centraal of westelijk West-Vlaanderen (Bruxambacht), circa 1230, vanaf kort vóór 1260 tot na circa 1266 verblijf op het eiland Voorne als koster van Maerlant, hierna terug naar Vlaanderen, vermoedelijk Damme; het is onwaarschijnlijk dat hij er schepenklerk was; hij was wel "klerk" (in de betekenis van "wetenschapper, geleerde") en had mogelijk de lagere geestelijke wijdingen ontvangen (?ca. 1230/+na 1293).-Status auteur (orde, functie):
REDACTIE
Locatie: / - Datering:(kort na) 1291 ; na de redactie van Van neghen den besten (van Anrooij, 64) - Opdracht: /
OMVANG
247 verzen (19 strofen van elk 13 vs.)
CONTEXT
/
INHOUD
Strofisch hekeldicht over het contrast tussen de dramatische gebeurtenissen in het Heilig Land (val van Akko, mei 1291) en de onverschilligheid en de zedeloosheid van de heren van het Westen. Maerlant roept zelfs op tot een nieuwe kruistocht.
BRONNEN
Rutebeuf, Complaintes d'outre mer
INVLOED
MANUSCRIPTEN
VERTALINGEN
(Nederlands) J. Van Mierlo, Uit de strophische gedichten van Jacob van Maerlant, Klassieken uit de Nederlandse letterkunde, 3 (Zwolle, 1954) 143-159 (oneven p.)
EDITIES
DE BRUIN (C.C.), Verwijs' Bloemlezing uit de Middelnederlandse dichtkunst herzien, 2 (Zutphen, 1957) 250-257
HEREMANS (J.F.J.), Van den lande van Over-see en Der kerken claghe, twee strophische gedichten van Jacob van Maerlant (Gent, 1870) 44136
KOMRIJ (G.), De Nederlandse poëzie van de twaalfde tot en met de zestiende eeuw in duizend en enige bladzijden (Amsterdam, 1994) 59-69
LE LONG (I.), Historische beschryvinge van de Reformatie der stadt Amsterdam (Amsterdam, 1729) 170 (fragment)
LULOFS (B.H.), Handboek van den vroegsten bloei der Nederlandsche letterkunde, of Proeven uit Nederlandsche schriften der dertiende en veertiende eeuw (Groningen 1845) 88-92 (fragment)
SERRURE (C.P.), Geschiedenis der Nederlandsche en Fransche letterkunde in het graefschap Vlaenderen, van de vroegste tyden tot aen het einde der regering van het huis van Burgondie (Gent, 1855) 177-179 (fragment)
SEYS (R.) en DENDOOVEN (L.), Van den lande van over zee (1969)
STUIVELING (G.), Van den lande van ouer zee naar het enig bewaard gebleven handschrift, 2, Ad Fontes. Facsimile-uitgaven van zeldzame Nederlandse letterkundige werken (Amsterdam, 1966) 9-18, 20-30 (aantekeningen), 31 (emendaties), 32-37 (woordenlijst)
TINBERGEN (D.C.), Middelnederlandse lyriese gedichten, Van alle tijden..., 4 (Groningen, 1910) 41760
VAN MIERLO (J.), Jacob van Maerlant. Zijn leven, zijn werken, zijn betekenis, Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal-en Letterkunde, 3e reeks, 25 (Turnhout, 1946) 115-118 (fragment)
VAN MIERLO (J.), Uit de strophische gedichten van Jacob van Maerlant, Klassieken uit de Nederlandse letterkunde, 3 (Zwolle, 1954) 142-158
VAN VLOTEN (J.), Kleine gedichten van Jacob van Maerlant met inleiding, toelichting en bijjlagen (Haarlem, 1878) 82-91
VAN WYN (H.), Huiszittend Leeven, 2/1 (Amsterdam, 1812) 306-322
VERWEY (A.), Nederlandsche dichters. Met proza van Albert Verwey. Jacob van Maerlant (Amsterdam, 1894) 42-51
VERWIJS (E.) en DE STOETT (F.A.), Bloemlezing uit Middelnederlandsche dichters, 2 (Zutphen, 1859; 1880 2de druk) 100-107
VERWIJS (E.) en VERDAM (J.), Jacob van Maerlant's Strophische Gedichten, Bibliotheek van Middelnederlandsche letterkunde, 24-26 (Groningen, 1879) 124-132, 187-179
Verzameling heiligenlevens 143-145
VISSCHER (L.), Bijdragen tot de oude letterkunde der Nederlanden (Utrecht 1835, Den Bosch 1839(2)) 146-155
LITERATUUR
BIESHEUVEL (I.), ‘Jacob van Maerlant’, in: G. Dunphy, ed. The Encyclopedia of the Medieval Chronicle (Leiden/Boston, 2010) 897-898
HARPER (R.A.), Als God met ons is ...: Jacob van Maerlant en de vijanden van het christelijk geloof, Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen, 18 (Amsterdam, 1998)
KALFF (G.), Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde, 1 (Groningen, 1906) 259-261
LIEFTINCK (G.I.), Bouwstoffen. Tweede gedeelte (G-Z), in: E. Verwijs en J. Verdam, eds. Middelnederlandsch Woordenboek, 10 ('s-Gravenhage, 1927-1952) nr. 997
Repertorium Fontium Historiae Medii Aevi, VI, 499-501
SONNEMANS (G.), Functionele aspecten van Middelnederlandse versprologen (Boxmeer, 1995)
STUIVELING (G.) Stuiveling, Van den lande van ouer zee naar het enig bewaard gebleven handschrift, 1, Ad Fontes. Facsimile-uitgaven van zeldzame Nederlandse letterkundige werken (Amsterdam, 1966)
TE WINKEL (J.), Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde van Middeleeuwen en Rederijkerstijd, 1, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche Letterkunde, 1 (Haarlem, 1886; 1922 2de druk) 461-463
VAN ANROOIJ (W.), Helden van weleer, De Negen Besten in de Nederlanden, 1300-1700 (Amsterdam, 1997) 64
VAN DRIEL (J.), 'Een streven naar kunst. Formele vernieuwingen in de Middelnederlandse literatuur omstreeks 1300', Spiegel der letteren, 53 (2011) 1-28
VAN DRIEL (J.M.), Meesters van het woord. Middelnederlandse schrijvers en hun kunst (Hilversum, 2012)
VAN MIERLO (J.), De letterkunde van de Middeleeuwen, 1, Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, 1 ('s-Hertogenbosch-Brussel, 1949 2de druk) 302-304, 315
VAN MIERLO (J.), Jacob van Maerlant. Zijn leven, zijn werken, zijn betekenis, Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal-en Letterkunde, 3e reeks, 25 (Turnhout, 1946) 7-13, 115-118, 131-150
VAN MIERLO (J.), Uit de strophische gedichten van Jacob van Maerlant, Klassieken uit de Nederlandse letterkunde, 3 (Zwolle, 1954) 139-141
VAN OOSTROM (F.P.), Maerlants wereld (Amsterdam, 1996) 509-539 (literatuurlijst), passim
VAN WIJN (H.), Huiszittend Leeven. Bevattende eenige mengelstoffen over letter-, historie- en oudheidkunde van Nederland I (Amsterdam 1807) 289-291
WARNAR (G.), 'Men of letters: medieval Dutch literature and learning', in: L. Cesalli, et al. (eds.), University, council, city: Intellectual culture on the Rhine (1300-1500). Acts of the XIIth international colloquium of the Société Internationale pour l'Etude de la Philosphie Médiévale, Freiburg im Breisgau, 27-28 October 2004 (Turnhout, 2007) 221-246
LINKS
Desiderata:


Naam van de Medewerker:
Jan Van Schaftingen
Marit Gypen

Update:
2013-06-11 17:39:57